Πέρα από το ζήτημα της ονομασίας με την χρήση του όρου "Μακεδονία", ο δημόσιος διάλογος αρχίζει και εστιάζει στο "αλυτρωτικό" Σύνταγμα αυτής της χώρας. Καλλιεργείται μάλιστα μια γραμμή κατά την οποία πρέπει πρώτα να επιλυθεί το πρόβλημα του αλυτρωτισμού στο Σύνταγμα, στην εκπαίδευση, στην κρατική ιδεολογία και μετά να λυθεί το θέμα του ονόματος.
Είναι διαδεδομένο ότι το "Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας" περιέχει αλυτρωτικές διατάξεις που απειλούν την εδαφική μας ακεραιότητα. Αυτός ο ισχυρισμός αγνοεί την σημερινή μορφή του Συντάγματος που θεσπίστηκε το 1991 και έκτοτε τέθηκε αρκετές φορές σε αναθεώρηση, ιδίως μετά την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995 ανάμεσα σε Ελλάδα και πΓΜΔ (βλ. εδώ).
Κατά το άρθρο 6 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, αναφέρεται καθαρά ότι το δεύτερο συμβαλλόμενο μέρος (η πΓΔΜ) "διακηρύσσει ότι τίποτε στο Σύνταγμά της και ιδίως στο Προοίμιό του ή στο Άρθρο 3 αυτού, δεν μπορεί ή δεν πρέπει να ερμηνευθεί ως εμπεριέχον ή δυνάμενο να εμπεριέχει στο μέλλον την βάση για εδαφική αξίωση πέραν των συνόρων της." Στο ίδιο άρθρο η Ενδιάμεση Συμφωνία αναφέρει ότι το Σύνταγμα δεν επιτρέπει την παρέμβαση στις εσωτερικές σχέσεις άλλης χώρας και ότι αυτές οι ερμηνείες είναι αποκλειστικές και κατισχύουν οποιασδήποτε άλλης.
Το Σύνταγμα στην σημερινή του μορφή με όλες τις αναθεωρήσεις είναι αναρτημένο σε Αγγλική μετάφραση στην ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας και είναι προσβάσιμο εδώ.
Το Σύνταγμα ξεκινά με ένα προοίμιο, το οποίο (όπως όλα τα προοίμια σε όλα τα Συντάγματα του κόσμου) δεν είναι δεσμευτικό, δηλαδή δεν περιέχει κανόνες δικαίου. Θυμίζω ότι το προοίμιο του Συντάγματος της Ελλάδας είναι "εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος". Το προοίμιο του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας έχει ορισμένες αναφορές στην Αντιφασιστική Συνέλευση για την Εθνική Απελευθέρωση της Μακεδονίας (ASNOM), καθώς και στην συνέχεια του κράτους αυτού στην ιστορική πορεία κατά την διάρκεια της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας και μετά. H ΑSNOM ήταν το κομμουνιστικό νομοθετικό και εκτελεστικό σώμα που ιδρύθηκε το 1944 στο κράτος αυτό μέχρι το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή η κομμουνιστικής λογικής νομοθετική συνέλευση μπορεί να έκανε λόγο για απελευθέρωση των Μακεδόνων κ.τ.λ. αλλά η σημερινή μνεία της για ιστορικούς λόγους στο προοίμιο του Συντάγματος μιας δυτικού τύπου δημοκρατίας κι όχι πια μιας "λαϊκής δημοκρατίας", δεν μπορεί παρά να είναι ένα φολκλόρ που απλά υπενθυμίζει τις απαρχές της κρατικής υπόστασης που συγκροτεί.
Η συνταγματική ονομασία του κράτους είναι "Δημοκρατία της Μακεδονίας", χωρίς δηλαδή τα "Σοσιαλιστική" και "Λαϊκή" που προηγούνταν της ονομασίας κατά την περίοδο του κομμουνισμού, όταν επρόκειτο για ένα από τα συστατικά κράτη της Γιουγκοσλαβίας. Με βάση αυτή την συνταγματική ονομασία, οι πολίτες ονομάζονται Μακεδόνες και χρησιμοποιείται εκτεταμένα ο όρος αυτός σε όλο το Σύνταγμα. Αυτό όμως συνδέεται με το θέμα της ονομασίας και δεν είναι από μόνο του "αλυτρωτικές διατάξεις". Δηλαδή από μόνο του το γεγονός ότι χρησιμοποιείται ο όρος "μακεδονικός" κτλ για κρατικά όργανα και πολίτες της χώρας δεν αποτελεί διακριτό από το θέμα του ονόματος, αλυτρωτικό πρόβλημα του Συντάγματος.
Αλυτρωτικές διατάξεις είναι εκείνες που θα προσδιόριζαν "χαμένες πατρίδες", δηλαδή εδαφικές διεκδικήσεις. Στην περίπτωση της πΓΔΜ και με δεδομένη την εθνικιστική υστερία προηγούμενων κυβερνήσεών της, αλυτρωτικές διατάξεις τύπου "πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα 'ναι" θα αφορούσαν την διαμόρφωση μιας εθνικής συνείδησης σχετικής με το αρχαίο βασίλειο της Μακεδονίας, τον Μ.Αλέξανδρο και όλη την σχετική ιστορία που είναι αδιαμφισβήτητα ένα κεφάλαιο της αρχαίας Ελληνικής ιστορίας. Στο Σύνταγμα της πΓΔΜ δεν υπάρχουν όμως τέτοιες αναφορές, ούτε για Μ. Αλέξανδρο, ούτε για Φίλιππο και Αρχαία Μακεδονία.
Αντιθέτως, υπάρχει μια ρητή αποκήρυξη του αλυτρωτισμού στην 1η αναθεώρηση του Συντάγματος:
"The Republic of Macedonia has no territorial pretensions towards any neighboring state."
Δηλαδή: "Η Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν έχει εδαφικές αξιώσεις έναντι οιουδήποτε γειτονικού κράτος"
Επίσης, στο άρθρο 49 του Συντάγματος που αναφέρει την μέριμνα του κράτους για τους συμπολίτες που βρίσκονται στο εξωτερικό έχει προστεθεί και ένα άρθρο με την 2η αναθεώρηση που αναφέρει:
"In the exercise of this concern the Republic will not interfere in the sovereign rights of other states or in their internal affairs."
Δηλαδή: "Κατά την ενάσκηση αυτής της μέριμνας, η Δημοκρατία δεν παρεμβαίνει στα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών ή στις εσωτερικές τους υποθέσεις."
Με αυτό το πλαίσιο κι αυτές τις διατάξεις, το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας δεν περιέχει "αλυτρωτικές διατάξεις" διακριτές κανονιστικά από το ίδιο το θέμα του ονόματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου