Χτες ήμουν στην παράσταση του Τίμωνα του Αθηναίου στο Εθνικό Θέατρο - Σκηνή Κοτοπούλη (πολύ καλή η παράσταση) και, εντελώς ξαφνικά, ένα κόκκινο λέιζερ στοχεύει στην θεατή που καθόταν μπροστά μου. Προς στιγμή φοβήθηκα για τρομοκρατική ενέργεια (drama queen), αλλά τελικά ήταν η γνωστή γελοιότητα: ο ταξιθέτης προειδοποιούσε με αυτό τον τρόπο την θεατή να μην διανοηθεί να τολμήσει να χρησιμοποιήσει την κάμερα του κινητού της που είχε μόλις βγάλει από μία τσέπη. Νομίζω ότι η θεατής δεν στοχευε σε κάτι τέτοιο, ούτως ή άλλως, οπότε απλά έκλεισε το κινητό.
Αντίστοιχες υστερίες προ ημερών ζήσαμε και με την απαγόρευση φωτογραφιών στο Μουσείο Ακρόπολης, μια απαγόρευση που δεν ισχύει ή, μάλλον, δεν επιβάλλεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Δηλαδή στο ένα Μουσείο απαγορεύεται αυτό που επιτρέπεται de facto στο άλλο Μουσείο, ενώ και τα δύο εποπτεύονται από το ίδιο Υπουργείο.
Το σκεπτικό προφανώς είναι ότι υπάρχουν οι επίσημες φωτογραφίες στο πρόγραμμα του θεάτρου ή στον κατάλογο εκθεμάτων και ότι η χρήση των ερασιτεχνικών φωτογραφιών στα κοινωνικά μέσα θα μειώσει τα έσοδα από την πώληση. Ειδικά στο θέατρο, καταλαβαίνω ότι είναι και εξαιρετικά ενοχλητικό να βγαίνουν φωτεινές οθόνες και να μας αποσπούν απο την δράση. Εγώ το κλείνω πάντα τελείως, για να μην έχουμε καμια Τόλμη και Γοητεία κατά την διάρκεια της παράστασης.
Υπάρχει, όμως, ένα μεγάλο "αλλά". Είναι άλλο το κοινό που θα αγοράσει το πρόγραμμα / τον κατάλογο των εκθεμάτων και άλλο το κοινό που θα βγάλει τις φωτογραφίες για να τις ανεβάσει ως story στο instagram; Κατά την γνώμη μου όχι: αυτός που θα αγοράσει, θα το κάνει για να προσθέσει έναν τόμο στην βιβλιοθήκη του, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να θέλει να μοιραστεί την εμπειρία με τους φίλους του. Αυτή η λογική του sharing δεν μπορεί να μην αφορά την πολιτική των δημόσιων ιδρυμάτων πολιτισμού. Ειδικά για εκθέματα με διεθνές ενδιαφέρον και με αιτήματα επανένωσης, όπως είναι τα γλυπτά του Παρθενώνα, θεωρώ εξαιρετικά προβληματικο να απαγορεύεται η φωτογράφιση. Η απαγόρευση αποστερεί από το Μουσείο ένα νέο (διεθνές ή απλά πιο νεανικό) κοινό που δεν θα ενημερωνόταν αλλιώς και δεν θα του κέντριζε το ενδιαφέρον εξίσου ένα βιβλίο ιστορίας ή η ιστοσελίδα του Μουσείου.
Είναι υστερικό αυτό το κυνηγητό με λέιζερ πόιντερ, λες και ο θεατής είναι δολοφόνος.
Επίσης κάτι ακόμη πιο σημαντικό από την εσφαλμένη ιεράρχιση σκοπιμοτήτων: θεωρώ ότι υπάρχει πρόβλημα νομιμότητας. Η απαγόρευση λήψης φωτογραφιών μπορεί να αφορά μόνο συγκεκριμένες κατηγορίες δημόσιων αγαθών, όχι οτιδήποτε θεωρεί ένα Δ.Σ. ότι θέλει να προστατεύσει για δικούς του λόγους. Το δικαίωμα λήψης και μετάδοσης πληροφοριών δεν είναι απλά μια θεωρητική εξαγγελία, αλλά είναι μια πτυχή της ελευθερίας της έκφρασης όπως αυτή κατοχυρώνεται από το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Σύμφωνα με την 2η παράγραφο του άρθρου 10, το δικαίωμα λήψης και μετάδοσης πληροφοριών, άρα και φωτογραφιών, περιορίζεται νομίμως μόνο όταν αυτό το προβλέπει ένας νόμος (άρα όχι απλά μια "πολιτική" απαγόρευσης φωτογραφιών που αποφάσισε ένα Δ.Σ.) και μόνο εφόσον αυτός ο νόμος στοχεύει στην προστασία ορισμένων, περιορισμένα αναφερόμενων από την ΕΣΔΑ, ανταγωνιστικών έννομων αγαθών (δημόσια τάξη, δημόσια υγεία, ηθική, δικαιώματα των άλλων, υπόληψη κτλ.). Δεν καταλαβαίνω τί ακριβώς προστατεύει η απαγόρευση της φωτογράφισης του Τρισώματου Δαίμονα, από υπαλλήλους του Μουσείου Ακρόπολης που σχεδόν στιγματίζουν όποιον σηκώσει το μηχάνημα του διαβόλου.
Κι επίσης, στον ίδιο τον Παρθενώνα γιατί δεν απαγορεύεται να φωτογραφηθούμε; Εκεί τί ακριβώς αλλάζει; Τίποτα.Νομικά είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα: δημόσιο πολιτισμικό αγαθό στο, οποίο έχεις πρόσβαση με καταβολή αντιτίμου εισιτηρίου. Απλά δεν τόλμησαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου