Σάββατο, Μαΐου 01, 2021

H θρησκευτική ουδετερότητα και η πρόεδρος του Αρείου Πάγου

Κατά το ελληνικό δικαστικό σύστημα, η θέση του προέδρου ενός ανώτατου δικαστηρίου διαρκεί ελάχιστο χρόνο. Οι πρόεδροι είναι εντελώς προσωρινοί και βρίσκονται στις θέσεις τους για το χρόνο μέχρι την συμπλήρωση του, πολύ κοντινού τους, 67ου έτους της ηλικίας τους. Η θητεία τους όμως ως προέδρων ενός ανώτατου δικαστηρίου επισφραγίζει το σύνολο της σταδιοδρομίας τους στο δικαστικό σώμα, καθώς όλες και όλοι θα κρατήσουμε ως ανάμνηση τα επιτεύγματά τους σε αυτό το τελικό στάδιο. Επομένως, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και προσεκτικές για την υστεροφημία τους.

Η πρόεδρος του Αρείου Πάγου επέλεξε φέτος να στείλει μια επιστολή προς του δικαστικούς λειτουργούς, αλλά και τους δικαστικούς υπαλλήλους, με την οποία εκτός των άλλων εύχεται "το φως και ο συμβολισμός της Ανάστασης να αποτελέσουν λυτρωτικό μήνυμα ανανέωσης και ανάτασης για τον καθένα από εμάς, να χαρίσουν σε όλους αισιοδοξία και δύναμη και, μέσα από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, να προσφέρουν μια ευκαιρία επιστροφής στην ελπίδα."

 Δηλαδή δεν αρκεί μια απλή ευχή δημοσίων σχέσεων (όπως είχε κάνει τα Χριστούγεννα), έπρεπε να κάνει και μια μικρή κατήχηση για το φως και τον συμβολισμό, για το λυτρωτικό μήνυμα ανανέωσης και ανάτασης και εν πολλοίς να θεωρήσει ότι όλοι οι δικαστικοί λειτουργοί και οι υπάλληλοι είναι χριστιανοί ορθόδοξοι και πρέπει να υποδεχθούν με ευχαρίστηση αυτή την θρησκευτική απεύθυνση.

 Το Σύνταγμά μας δεν επιτρέπει στους δικαστικούς λειτουργούς να εκφράζουν τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Είμαστε βέβαια μια χριστιανική χώρα της Ευρώπης, με ένα προοίμιο του Συντάγματος που για πολιτικούς λόγους έχει την επίκληση εξωλογικής οντότητας (της Αγίας Τριάδας) και αναφορά σε επικρατούσα (όχι όμως σε "επίσημη") θρησκεία, ενώ εννοεί σε συγκεκριμένο εκκλησιαστικό καθεστώς με καθαρά διαπιστωτικούς όμως κι όχι κανονιστικούς όρους. Κατ' αντιστοιχία λοιπόν με την πολιτική ουδετερότητα, οι δικαστές οφείλουν να επιδεικνύουν ουδετερότητα και προς τα θρησκεύματα, τα οποία αποτελούν λόγους αθέμιτων διακρίσεων, σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική (άρθρο 5 παρ. 2 Σ., Ν.4443/2016, Ν.927/1979), αλλά και την ευρωπαϊκή (άρθρο 14 ΕΣΔΑ) νομοθεσία.

 Περιμένουμε από τους δικαστές και δη τους ανώτατους να είναι σε θέση να επαληθεύουν όχι μόνο την εσωτερική αμεροληψία τους και αντικειμενικότητά τους (η οποία αφορά την δικαστική τους συνείδηση), αλλά και την εξωτερική επίφαση της εν λόγω αμεροληψίας.  Δεν είπαμε να μην θρησκεύονται, όπως δεν λέμε να μην ψηφίζουν. Περιμένουμε όμως από αυτούς να έχουν την στοιχειώδη ευαισθησία να βάλουν τους εαυτούς τους στην θέση αυτού του συναδέλφου τους ή - ακόμη περισσότερο - του απλού δικαστικού υπαλλήλου που δεν είναι πιστός της επικρατούσας θρησκείας, που είναι άθεος, αγνωστικιστής, εβραίος, μουσουλμάνος, μάρτυρας του ιεχωβά ή τέλος πάντων οτιδήποτε άλλο από αυτό που θεωρούν οι ίδιοι δεδομένο. Πως θα ένιωθε η κ. Αλειφεροπούλου ως χριστιανή ορθόδοξη εάν λάμβανε ευχές από τον προϊστάμενό της μαζί με κατήχηση για το Ραμαζάνι ή για το Χαννουκά; Δεν θα βίωνε εντονότερα την αντιμετώπισή της ως κάτι που δεν είναι;

Η ηγεσία της Δικαιοσύνης δεν είναι το ίδιο με την πολιτική ηγεσία για να γίνεται αρεστή σε πλειοψηφίες που την εκλέγουν. Η ηγεσία της Δικαιοσύνης οφείλει να επιβεβαιώνει κάθε στιγμή και με κάθε της έκφραση ότι βρίσκεται εκεί για κάθε πολίτη χωριστά. Οφείλει να το αποδεικνύει αυτό σε διαρκή βάση με τον δημόσιο λόγο της, ίσως καλύτερα και να απέχει από τον δημόσιο λόγο για εξωνομικά θέματα ή για θέματα εκτός αρμοδιότητας. Διαφορετικά, δεν προσφέρει καλή υπηρεσία ούτε στην Δικαιοσύνη, την οποία τελικά οι πολίτες θεωρούν ένα κλειστό σύστημα που ευνοεί ημετέρους πνευματικά - πολιτισμικά - εθνοτικά και θρησκευτικά, αλλά ούτε βέβαια και στον τόπο αυτόν.

Την κ. Αλειφεροπούλου δεν θα την κρίνουμε βέβαια ούτε από τα πιστεύω της, ούτε αποκλειστικά από τέτοιες κραυγαλέες αστοχίες και παραβιάσεις της εξωτερικής επίφασης της θρησκευτικής της ουδετερότητας. Θα την κρίνουμε από τις αποφάσεις που θα λάβει η ολομέλεια του δικαστηρίου στο οποίο προϊσταται, αλλά και από τις δράσεις που θα φέρει η ίδια εις πέρας με σκοπό την επιτάχυνση της απονομής της Δικαιοσύνης, καθώς και την άσκηση αποτελεσματικού πειθαρχικού ελέγχου σε δικαστές που παραβιάζουν κανόνες και την εύλογη διάρκεια στην απονομή της δίκης. Θα την κρίνουμε από τα αποτελέσματα στην αποστολή που της έχει αναθέσει η Πολιτεία. 

 Ωστόσο, ένα μέρος αυτής της κρίσης, αφού η ίδια επιδιώκει τον δημόσιο λόγο, θα αφορά αναπόφευκτα και την ίση μεταχείριση των συναδέλφων της και των δικαστικών υπαλλήλων χωρίς διακρίσεις άμεσες ή έμμεσες λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...