Κυριακή, Οκτωβρίου 18, 2009

Internet stalker: οι ενοχλητικοί αντι-οπαδοί που γίνονται τσιμπούρια

stalker |ˈstôkər|nouna person who stealthily hunts or pursues an animal or another person.• a person who harasses or persecutes someone with unwanted and obsessive attention.

Με την έκρηξη των social media, τα κλασικά φαινόμενα ψυχοπαθολογίας που αφορούν και το κοινό των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, βρήκαν τη θέση τους και στο Διαδίκτυο.
Είτε με την ιδιαίτερη περίπτωση των -ακίνδυνων- trolls, είτε με την πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση των stalkers, άνθρωποι με εμμονές στοχοποιούν ένα πρόσωπο με διαδικτυακή παρουσία, το οποίο "προσωποποιούν" ως την πηγή ενός μεγάλου μέρος των "δεινών" που οι ίδιοι αντιμετωπίζουν: ερωτική απογοήτευση, έλλειψη στόχων, ανάγκη προσοχής και -συνηθέστατα- ακραίες ιδεολογικοπολιτικές θέσεις (εθνικισμός, ρατσισμός, ναζισμός) και συνωμοσιολογία, οι οποίες δεν βρίσκουν αποδοχή.
Ο/η stalker ετεροπροσδιορίζεται μέσα από την διαδικτυακή παρενόχληση του προσώπου του θύματος. Η παρενόχληση φωταγωγεί τον εμμονικό stalker, o oποίος είναι συνήθως ακίνδυνος και πρέπει να αντιμετωπίζεται με συμπάθεια, κατανόηση και ανθρωπιά για όλα αυτά που δεν κατάφερε να επιτύχει και συνήθως αναγνωρίζει με φθόνο στο πρόσωπο του θύματός του. Η κατανόηση αυτή όμως δεν πρέπει να φτάνει μέχρι την τροφοδότηση του ψυχικού του προβλήματος, την αντιδικία ή έστω και την κουβέντα μαζί του, διότι αυτό θα ενθαρρύνει την αντικοινωνική συμπεριφορά του/της και θα το στείλει σε μεγαλύτερα ακόμα βάθη αυτοακύρωσης και ψυχολογικού αδιεξόδου.
Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που ο stalker γίνεται επικίνδυνος. Θυμόμαστε την περίπτωση  celebrities οι οποίοι δεινοπάθησαν από εμμονικούς αντι-οπαδούς και την ακραία ιστορία του John Lennon.  Στο διαδίκτυο ο stalker μπορεί να γίνει επιθετικός και να προχωρήσει σε απειλές προκειμένου να τρομοκρατήσει το θύμα και να κερδίσει λίγη περισσότερη από την προσοχή του. Είναι κυρίως η περίπτωση της ερωτικής απογοήτευσης: ο stalker έχει βιώσει την ερωτική απόρριψη από το θύμα ή από άλλο πρόσωπο, την εικόνα του οποίου προβάλλει εναντίον του θύματος και αναπτύσσει έναν ακραίο λόγο, γεμάτο μίσος, ειρωνεία και απειλές για την σωματική ακεραιότητα του ίδιου του θύματος ή μελών της οικογένειάς του.
Ένας άλλος τρόπος έκφρασης της επιθετικότητας είναι η εκτόξευση κατηγοριών για το θύμα, το οποίο ο stalker παρουσιάζει ως δράστη εγκλημάτων ή -αρκετά συχνά- ως τον υπεύθυνο για κάθε κακό. Σκοπός του stalker σε αυτή την περίπτωση είναι η δημιουργία ανησυχίας για το θύμα ότι οι αρχές μπορεί να εκλάβουν ως υποστατή την "κατηγορία" και να κινηθούν νομικές ενέργειες εναντίον του. Ή, σαν δευτερεύων στόχος, η συκοφάντηση του θύματος στην "κοινότητα", η οποία -στο ταπεινό μυαλό του stalker- μπορεί να δεχθεί δήθεν τις κατηγορίες και να περιθωριοποιήσει το θύμα του stalker. Και στις δύο περιπτώσεις, πρόκειται για ευσεβείς πόθους: ούτε οι αρχές θα ασχοληθούν επειδή είπες τον τάδε "δολοφόνο", ούτε η κοινότητα θα τον περιθωριοποιήσει. Ο ίδιος ο "στόχος" και το ανέφικτο της επίτευξής του καταδεικνύουν την χαμηλή αίσθηση αντίληψης του stalker για την πραγματικότητα. Πρόκειται για μια καθαρά ομφαλοσκοπική διαδικασία: οι επιθέσεις δεν αφορούν στην πραγματικότητα το θύμα, αλλά αποτελούν μια "άμυνα" στην εκμηδένιση της προσωπικότητας του stalker από τον θαυμασμό του (θετικό ή αρνητικό) για τον καταδιωκόμενο. 
Το πρόβλημα στο Διαδίκτυο είναι ότι ο stalker θα είναι κατά τεκμήριο ανώνυμος, ή έστω προσδιορίσιμης αλλά μη αποδείξιμης ταυτότητας. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που έχει λυθεί με τις αστυνομικές μεθόδους άρσης του απορρήτου που ακολουθούνται από τα σώματα δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος: οι stalker πλέον δεν είναι πια και τόσο ανώνυμοι ή τέλος πάντων είναι ευχερέστερα εντοπίσιμοι σε σχέση με πριν.
Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες ανθρώπων που ζητούν προστασία από τους stalkers: εκείνοι που υφίστανται απρόκλητες και σοβαρές κατ΄ εξακολούθηση συκοφαντικές και υβριστικές επιθέσεις και θέλουν να "καθαρίσει" το Διαδίκτυο από την φθορά της υπόληψης τους. Η άλλη κατηγορία θυμάτων αφορά όσους δέχονται απειλές ή άλλες σοβαρές φραστικές επιθέσεις, σε δημόσιο ή σε ιδιωτικό διαδικτυακό χώρο. 
Ο νομικός που αναλαμβάνει μια περίπτωση προστασίας θύματος stalker πρέπει να εξετάζει προσεκτικά το ψυχολογικό προφίλ του stalker προκειμένου να αποφασίσει την στρατηγική που θα ακολουθήσει. Η περίπτωση των stalkers-υβριστών σχετίζεται με παραβιάσεις όρων χρήσης των υπηρεσιών που εκμεταλλεύεται ο stalker, ενώ η περίπτωση των stalkers-"ακτιβιστών" είναι πιο σύνθετη και χρειάζεται σε μερικές περιπτώσεις την συνδρομή των αστυνομικών αρχών, ανάλογα με την εκτίμηση κινδύνου που υπάρχει σε κάθε περίπτωση.
Οι  internet stalkers είναι συνήθως άνθρωποι υπεράνω πάσης υποψίας, σοβαροί, έτοιμοι να αναγνωρίσουν το λάθος τους όταν στριμωχτούν και σίγουρα άνθρωποι οι οποίοι ουδέποτε θα έβριζαν ή θα απειλούσαν face to face. Είναι φοβιτσιάρηδες και θρασύδειλοι που η ανωνυμία τους επιτρέπει να εκφράσουν τα ταπεινότερα συναισθήματα που αισθάνθηκαν και ουδέποτε θα είχαν το σθένος να εκφράσουν σε off-line επίπεδο. Μερικές φορές είναι άνθρωποι που βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής,  περνούν πολλές ώρες στο Διαδίκτυο χωρίς συγκεκριμένο στόχο και αναζητούν  "ακραίους" τρόπους να καταπολεμήσουν την πλήξη τους.
Υπάρχουν επίσης stalkers οι οποίοι, πέρα από την υστερία που εγγενώς τους ταλαιπωρεί,  διαθέτουν ένα αξιοσημείωτο χιούμορ, το οποίο διασκεδάζει το θύμα. Υπάρχουν εξαιρετικής ευφυϊας μηνύματα από stalkers που βέβαια καταφάσκουν και όλο το αδιέξοδο και την έλλειψη στόχευσης στην οποία είναι καταδικασμένη η όποια δημιουργικότητα και φαντασία τους έχει απομείνει.
Πρέπει να αντιμετωπίζουμε με συμπάθεια τους stalkers, όπως κάθε άνθρωπο που δεν πέτυχε όσα ήθελε, που "προσωποποιεί" τα δεινά του στους άλλους, που η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι του τον οδήγησε σε ακραίες συμπεριφορές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το θύμα του stalker πρέπει να παραμένει στο φόβο, την αγωνία και την τρομοκρατία που υφίσταται και να μην λαμβάνει τα νομικά και άλλα μέτρα του για την αποκατάσταση της ηρεμίας του. Εμείς οι νομικοί έχουμε έναν ιδιαίτερο ρόλο στην αντιμετώπιση τέτοιου είδους φαινομένων, τα οποία πληθαίνουν όλο και περισσότερο μέσα από τα blogs, το facebook, το myspace, το twitter και τις υπόλοιπες υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, τις οποίες ορισμένοι συνάνθρωποί μας βρίσκουν ως μέσα εκτόνωσης των ταπεινότερων ενστίκτων τους. 



3 σχόλια:

Queen είπε...

Πολύ ενδιαφέρον ποστ.Συγχαρητήρια

Νοσφεράτος είπε...

Μια πολύ ενδιαφερεουσα περιπτωση ειναι και ο stalker που προσπαθει να εμφανισει τον στοχο του ως ..stalker

Ανώνυμος είπε...

Αναφέρεσαι μόνο στην "κακή" version του stalker, αυτή που πηγάζει από αρνητικά συναισθήματα. Νομίζω υπάρχει και το αντίθετο: κάποιος που ακολουθεί/ασχολείται συνεχώς με κάποιον λόγω παθολογικής αγάπης ή θαυμασμού και έχει εμμονή να βρίσκεται συνεχώς κοντά στο αντικείμενο της λατρείας του και να κερδίζει την επιδοκιμασία του.

Κατά τα άλλα, to the point.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...