Ένα από τα μεγάλα κενά που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση είναι ότι δεν νομοθέτησε τελικά τις διατάξεις εκείνες για την προστασία προσωπικών δεδομένων που θα υποδεχθούν και την εφαρμογή του GDPR στην Ελλάδα, χωρίς ερωτηματικά για το ποιο καθεστώς ισχύει. το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ακόμη και σήμερα, παρά την πλούσια νομολογία για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και τα "ανοιχτά δεδομένα", δεν υπάρχει μια ανεξάρτητη αρχή, η οποία να διασφαλίζει την πρόσβαση ή να εγγυάται το απόρρητο των στοιχείων, πέρα βέβαια από το θέμα των προσωπικών δεδομένων.
Έχουμε μια δυσκίνητη Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, πολυπρόσωπη και βραδείας καύσεως, η οποία ανατρέχει στο μοντέλο της γαλλικής ανεξάρτητης αρχής του 1978. Οι πιο σύγχρονες όμως τάσεις στην Ευρώπη, ιδίως τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι η συγχώνευση της αρμοδιότητας για την προστασία πληροφοριών, μαζί με την αρμοδιότητα για την διασφάλιση της πρόσβασης στις δημόσιες πληροφορίες, όχι από μία επιτροπή, αλλά από ένα μονοπρόσωπο όργανο που διαθέτει φυσικά και την αντίστοιχη επιστημονική και διοικητική υποστήριξη.
Ο Information Commissioner, όπως είναι γνωστος ο θεσμός στην Βρετανία είναι ταυτόχρονα και Αρχή Προστασίας Δεδομένων, αλλά και Αρχή Διασφάλισης Πρόσβασης σε Ανοιχτά Δεδομένα! Στην Κύπρο έχει υιοθετηθεί πλήρως αυτό το σύστημα, με την Επίτροπο Προετασίας Δεδομένων, η οποία έχει αρμοδιότητα και για την πρόσβαση. Αυτό λείπει από το δικό μας διοικητικό σύστημα, καθώς θεωρείται ότι υποκαθίσταται από την αρμοδιότητα του Εισαγγελέα να εκδίδει "εισαγγελικές παραγγελίες": αν μια δημόσια ή κοινωφελής υπηρεσία δεν δίνει έγγραφα, ο πολίτης πηγαίνει στον εισαγγελέα υπηρεσίας και αυτός εκδίδει (ή δεν εκδίδει!) μια παραγγελία ώστε να διασφαλιστεί το δικαίωμα πρόσβασης του πολίτη στα δημόσια δεδομένα. Είναι όμως μια ξεπερασμένη λύση που έχει επικριθεί έντονα από την νομική επιστήμη και επίσης δεν αφορά το σύνολο του δημόσιου τομέα, αλλά αφήνει απέξω κι ένα μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα, για το οποίο είναι πρακτικά αδύνατον να αποκτήσει κανείς πρόσβαση σε στοιχεία, ακόμη κι αν αυτά παρουσιάζουν χαρακτηριστικά δημοσίου ενδιαφέροντος!
Μια κεντρική μεταρρύθμιση λοιπόν για την ψηφιακή διάχυση των ανοιχτών δεδομένων, σε ταυτόχρονη τήρηση των διατάξεων για την προστασία προσωπικών δεδομένων είναι η κατάργηση της σήμερα υπάρχουσας Αρχής Προστασίας Δεδομένων και η αντικατάστασή της από το μονοπρόσωπο όργανο που θα έχει αρμοδιότητα και για την διασφάλιση της πρόσβασης.
Έχουμε μια δυσκίνητη Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, πολυπρόσωπη και βραδείας καύσεως, η οποία ανατρέχει στο μοντέλο της γαλλικής ανεξάρτητης αρχής του 1978. Οι πιο σύγχρονες όμως τάσεις στην Ευρώπη, ιδίως τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι η συγχώνευση της αρμοδιότητας για την προστασία πληροφοριών, μαζί με την αρμοδιότητα για την διασφάλιση της πρόσβασης στις δημόσιες πληροφορίες, όχι από μία επιτροπή, αλλά από ένα μονοπρόσωπο όργανο που διαθέτει φυσικά και την αντίστοιχη επιστημονική και διοικητική υποστήριξη.
Ο Information Commissioner, όπως είναι γνωστος ο θεσμός στην Βρετανία είναι ταυτόχρονα και Αρχή Προστασίας Δεδομένων, αλλά και Αρχή Διασφάλισης Πρόσβασης σε Ανοιχτά Δεδομένα! Στην Κύπρο έχει υιοθετηθεί πλήρως αυτό το σύστημα, με την Επίτροπο Προετασίας Δεδομένων, η οποία έχει αρμοδιότητα και για την πρόσβαση. Αυτό λείπει από το δικό μας διοικητικό σύστημα, καθώς θεωρείται ότι υποκαθίσταται από την αρμοδιότητα του Εισαγγελέα να εκδίδει "εισαγγελικές παραγγελίες": αν μια δημόσια ή κοινωφελής υπηρεσία δεν δίνει έγγραφα, ο πολίτης πηγαίνει στον εισαγγελέα υπηρεσίας και αυτός εκδίδει (ή δεν εκδίδει!) μια παραγγελία ώστε να διασφαλιστεί το δικαίωμα πρόσβασης του πολίτη στα δημόσια δεδομένα. Είναι όμως μια ξεπερασμένη λύση που έχει επικριθεί έντονα από την νομική επιστήμη και επίσης δεν αφορά το σύνολο του δημόσιου τομέα, αλλά αφήνει απέξω κι ένα μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα, για το οποίο είναι πρακτικά αδύνατον να αποκτήσει κανείς πρόσβαση σε στοιχεία, ακόμη κι αν αυτά παρουσιάζουν χαρακτηριστικά δημοσίου ενδιαφέροντος!
Μια κεντρική μεταρρύθμιση λοιπόν για την ψηφιακή διάχυση των ανοιχτών δεδομένων, σε ταυτόχρονη τήρηση των διατάξεων για την προστασία προσωπικών δεδομένων είναι η κατάργηση της σήμερα υπάρχουσας Αρχής Προστασίας Δεδομένων και η αντικατάστασή της από το μονοπρόσωπο όργανο που θα έχει αρμοδιότητα και για την διασφάλιση της πρόσβασης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου