Υπάρχει η εσφαλμένη αντίληψη ότι η κοινοποίηση μιας εξώδικης δήλωσης είναι μια νομικώς ανούσια πράξη, καθώς κυκλοφορεί το δημοφιλές φληνάφημα ότι εάν ο θιγόμενος πράγματι είχε έννομα δικαιώματα θα είχε προχωρήσει απ' ευθείας στην δικαστική προσφυγή.
Αυτό ενδεχομένως να είχε μια βάση προ του Ν.4356/2015, αλλά με αυτόν τον νόμο και συγκεκριμένα με το άρθρο 37, ο ίδιος ο νομοθέτης όρισε ως υποχρεωτική προδικασία την επίδοση εξώδικης δήλωσης, πριν την ενάσκηση της αγωγής. Δηλαδή, με ποινή απαραδέκτου: εάν ο ενάγων δεν έχει αποστείλει πρώτα το εξώδικο, εάν δεν έχουν παρέλθει άπρακτες εκ μέρους του δράστη 10 ημέρες μη αποκατάστασης του θιγόμενου, ή εάν έχουν παρέλθει 6 μήνες, τότε το δικαστήριο δεν εξετάζει την ουσία της αγωγής, αλλά την απορρίπτει ως απαράδεκτη.
Πρόκειται βέβαια για μια συγκεκριμένη κατηγορία αγωγών που αφορούν τις λεγόμενες υποθέσεις προσβολής προσωπικότητας δια του τύπου ή δια των μ.μ.μ.ε ή δια του Διαδικτύου (με τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, επίσης του 2015). Εδώ έχουμε από το έτος 2020 πλέον και την πάγια νομολογία ότι η διάταξη αυτή της υποχρεωτικής προδικασίας καταλαμβάνει και τις προσβολές προσωπικότητας που τελούνται μέσα από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter. Περιστασιακή περί του αντιθέτου νομολογία περί μη αναλογικής εφαρμογής έχει πλέον υποχωρήσει.
Έτσι, η εξώδικη δήλωση δεν είναι πλέον μια απλή ισχυρή όχληση, δεν είναι ένα ανούσιο έγγραφο που το πετάμε στα σκουπίδια, καθώς αποκτά στοιχεία προδικασίας, δηλαδή έναρξης της τυπικής διαδικασίας που υποχρεωτικά πρέπει να τηρηθεί για να ασκηθεί στην συνέχεια νομότυπα η αγωγή. (Άλλο στοιχείο προδικασίας είναι η υποχρεωτική έγγραφη ενημέρωση του ενάγοντος σχετικά με την δυνατότητα επίλυσης της διαφοράς με την προσφυγή στην διαδικασία της διαμεσολάβησης, η μη τήρηση της οποίας τιμωρείται επίσης με την ποινή της ακυρότητας.)
Ωστόσο, ο νομοθέτης δεν αρκείται στην επίδοση μιας εξώδικης δήλωσης οιουδήποτε περιεχομένου, αλλά καθορίζει και ένα ελάχιστο μέρος που οφείλει ο υποψήφιος ενάγων να έχει εκθέσει με σαφήνεια και πληρότητα. Ιδίως οφείλει να έχει υποδείξει ένα συγκεκριμένο κείμενο αποκατάστασης, η δημοσιοποίηση του οποίου εκ μέρους του δράστη, εντός 10 ημερών από την επίδοση, εξαλείφει την αστική απαίτηση για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, καθώς και άλλες αστικής φύσεως απαιτήσεις. Δεν εξαλείφει ωστόσο, την αξίωση της Πολιτείας για ποινική δίωξη του δράστη, στην περίπτωση που ο θιγόμενος έχει υποβάλει και έγκληση για την προστασία της τιμής και της υπόληψης του: αυτό το δικαίωμα διατηρείται και μπορεί να ασκηθεί εντός τριμήνου από την περιέλευση σε γνώση των περιστατικών που συνιστούν την προσβολή της τιμής.
Υπάρχουν περιπτώσεις δηλαδή που τα εξώδικα δεν περιείχαν το ελάχιστο περιεχόμενο που ορίζει η ειδική νομοθεσία και τελικά αυτό οδήγησε και σε απόρριψη των αγωγών ως απαραδέκτων. Πρόκειται για μια ένσταση την οποία ασκούμε πλέον αρκετά συχνά όταν ως πληρεξούσιοι εκπροσωπούμε εναγόμενους που δεν τους έχουν κοινοποιηθεί εξώδικα με το ελάχιστο κατά νόμο περιεχόμενο.
Με αυτά τα χαρακτηριστικά, η νομοθεσία, καθώς και η νομολογία των τελευταίων 8 ετών έχει προσδώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην σύνταξη και την επίδοση της εξώδικης δήλωσης του θιγόμενου από δημοσίευμα ή ανάρτηση, καθιστώντας τα μέρος της προδικασίας και υποχρεωτική δίοδο πριν την προσφυγή στην Δικαιοσύνη. Παράλληλα, οι αποφάσεις των δικαστηρίων έχουν επιβεβαιώσει ότι οι κανόνες για το ελάχιστο περιεχόμενο και την ορθή σύνταξη ενός εξωδίκου είναι πολύ αυστηροί και μπορεί να στοιχίσουν το παραδεκτό μιας μελλοντικής αγωγής.
Όμως, υπάρχουν και οι άγραφοι κανόνες της τέχνης της δικηγορίας που επιβάλλουν στα εξώδικα να είναι όσο το δυνατόν πιο υπαινικτικά και συνοπτικά, κατά το μέτρο του δυνατού, ώστε να αποφεύγονται οι τυχόν ομολογίες γεγονότων και οι ισχυρισμοί που μπορεί να αποκαλύψουν περισσότερα από όσα χρειάζονται για να επιτελέσουν τον σκοπό τους. Αυτός είναι ένας αντίρροπος άτυπος κανόνας που βρίσκεται σε σχέση έντασης με την διάταξη για το ελάχιστο περιεχόμενο που ορίζεται στο άρθρο 37 του Ν.4356/2015. Εκεί έγκειται βέβαια και η lege artis επιτέλεση των καθηκόντων της/του συντάκτη του εξωδίκου.
Λιγότερο γνωστό επίσης είναι ότι η νομική χρησιμότητα του εξωδίκου απορρέει από την έκθεση επίδοσης που συντάσσει ο δικαστικός επιμελητής. Έχοντας την ευθύνη του εντοπισμού του δράστη, ο δικαστικός επιμελητής ασκεί δημόσια εξουσία σε σχέση με την βεβαίωση της πράξης της επίδοσης σε μια διεύθυνση που πράγματι αποτελεί κατά τον νόμο την κατάλληλη γεωγραφική συντεταγμένη για τις έννομες συνέπειες. Η πρόσθετη αξία της ίδιας της έκθεσης επίδοσης, την οποία συνήθως δεν λαμβάνει ο δράστης, αλλά μόνο αντίγραφο σε περίπτωση θυροκόλλησης, είναι η δημόσια επιβεβαίωση της πραγματικής διεύθυνσης του, με δυνατότητα και για μελλοντικές επιδόσεις.
Πετυχημένο εξώδικο δεν είναι μόνο αυτό που πείθει για τις ζητούμενες ενέργειες, αλλά κι εκείνο που, αν χρειαστεί να κριθεί από την δικαιοσύνη, αποδεικνύεται ότι είναι σε θέση να αναμετρηθεί με τις λεπτομερείς απαιτήσεις της νομοθετικής ρύθμισης περί το παραδεκτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου