Βlogoνόμος: θετικά βήματα αλλά με ερωτηματικά

Σύμφωνα με σημερινό άρθρο του Δ. Γαλάνη στο ΒΗΜΑ, η κυβέρνηση προωθεί ένα νομοσχέδιο για τα blogs το οποίο παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:

- Δεν έχει σχέση με εκείνο που είχε εξαγγείλει ο Ρουσόπουλος και θα έμπαινε ως σφήνα στην κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το κυβερνοέγκλημα. Στοιχείο θετικό, καθόσον η Σύμβαση δεν περιέχει διατάξεις για την άρση του απορρήτου και τον εντοπισμό δραστών σε περιπτώσεις προσβολής προσωπικότητας, οπότε οποιαδήποτε "πρωτοποριακή" προσθήκη με επίκληση του ευρωπαϊκού δικαίου θα ήταν απολύτως παραπλανητική και προσβλητική της νοημοσύνης των πολιτών.

- Δεν θα υποχρεώνει την γενική ανάρτηση της ταυτότητας κάθε ιστολόγου, καταργώντας το δικαίωμα στην ανωνυμία, αλλά και το τεκμήριο της αθωότητας.

- Δεν θα αντιμετωπίζονται τα ιστολόγια ως μέσα ενημέρωσης. Για την ακρίβεια, όσο είμαστε σε θέση να διαβάσουμε πίσω από τις γραμμές του δημοσιεύματος, φαίνεται ότι εγκαταλείπεται η αρχική θέση για διαχωρισμό ανάμεσα σε ενημερωτικά και μη ενημερωτικά blogs. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι όταν κάποιος μεταδίδει είδηση, και όχι απλώς σχόλιο, είναι εντελώς ανεύθυνος. Ούτε ότι εξαιρείται το διαδίκτυο από τη νομοθεσία περί τύπου.

- Δεν θα μετατραπεί από πλημμέλημα σε κακούργημα το αδίκημα της προσβολής της "ανθρώπινης προσωπικότητας" (άκου ορολογία...) μέσω Διαδικτύου. Υπάρχουν όμως φήμες ότι θα εισαχθεί νομοθετικώς η διάκριση ανάμεσα στην "ανθρώπινη προσωπικότητα" και στην "διαδικτυακή περσόνα" (χιούμορ).

Vrypan, ο αγώνας τώρα δικαιώνεται!

Από την άλλη πλευρά, παραμένει βεβαίως το ερωτηματικό: άρση του απορρήτου χωρίς κακούργημα; Το Σύνταγμα δεν το αποκλείει, αλλά απαιτεί και την ύπαρξη "ιδιαίτερα σοβαρού εγκλήματος".

Όλα αυτά τα "δεν" είναι βεβαίως προς τη σωστή κατεύθυνση και δεν μπορεί παρά να είμαστε ικανοποιημένοι που ο σχετικός διάλογος που έχει ξεκινήσει από τους bloggers που ασχολούνται με θέματα ελευθερίας της έκφρασης, φαίνεται να πιάνει τόπο.

Ευπρόσδεκτα, λοιπόν, τα "δεν", αλλά το δημοσίευμα ελάχιστα μας πληροφορεί για τα θετικά μέτρα που πρόκειται να λάβει το υπουργείο.

Το μόνο νέο μέτρο που διαβάζουμε είναι ότι με τις νέες διατάξεις θα δίνεται η δυνατότητα "σε όποιον αισθάνεται ότι θίγεται από δημοσίευμα ιστολογίου να καταφεύγει στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και να ζητά την αποκάλυψη της ταυτότητας του ιστολογίου, προκειμένου στη συνέχεια να ασκήσει διώξεις ανάλογα με την περίπτωση". Είναι δηλαδή θέμα "αίσθησης";...

Μερικές παρατηρήσεις σε αυτό:

(α) Το άρθρο δεν μας διαφωτίζει για το ποιες περιπτώσεις θα αφορά η άρση του απορρήτου, γιατί και πάλι για άρση του απορρήτου μιλάμε: η αποκάλυψη της ταυτότητας ενός ιστολόγου ο οποίος γράφει με ψευδώνυμο προϋποθέτει την ανάλυση των δεδομένων κίνησης και θέσης, δηλαδή παρέμβαση των κρατικών αρχών στη σφαίρα της ιδιωτικότητάς του και του απορρήτου των επικοινωνιών του, το οποίο κατά το άρθρο 19 του Συντάγματος προϋποθέτει "ιδιαίτερα σοβαρό έγκλημα" για να επιτραπεί από δικαστική αρχή η άρση του απορρήτου.

(β) Η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος δεν είναι βεβαια "δικαστική αρχή".

(γ) Επιπλέον, η προσβολή της προσωπικότητας περιλαμβάνει μια σειρά τύπων αδικημάτων που εκτείνονται απο μια απλή εξύβριση, η οποία μπορεί να έχει προκληθεί κι όλας από το θύμα, έως την κατ' εξακολούθηση συκοφαντική δυσφήμηση. Άρση του απορρήτου θα επιτρέπεται για όλες αυτές τις περιπτώσεις που συνιστούν προσβολή της προσωπικότητας; Ή θα πρέπει να περιοριστουν στις πιο βαριές μορφές, όπως έχουμε επισημάνει κατ' επανάληψη;

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

- Περιμένουμε και αυτήν την φορά την επέμβαση της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία άσκησε με αποτελεσματικότητα το ρόλο της και στο θέμα του Συμφώνου Συμβίωσης (αν και με ορισμένες προσβλητικές αστοχίες περί "υγιεινής" για τη συμβίωση ομοφυλόφιλων): η ελευθερία της έκφρασης είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα που γνωρίζει τα όριά του σε περιπτώσεις προσβολής της προσωπικότητας.

- Δεν χρειάζεται όμως η παρέμβαση της ΕΕΔΑ, για να συγκροτήσει το υπουργείο Δικαιοσύνης μια Ομάδα εργασίας στην οποία να συμμετέχουν και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, δηλαδή οι bloggers, προκειμένου να προσδιοριστούν, σύμφωνα και με τη φύση του μέσου, τα όρια της βαρύτητας μιας προσβολής προσωπικότητας που θα επέτρεπε την άρση του απορρήτου.

- Να υπενθυμίσουμε επίσης στο υπουργείο, το οποίο ευτυχώς φαίνεται ότι μας λαμβάνει υπόψη του μερικές φορές, ότι για οποιαδήποτε ρύθμιση που έχει επιπτώσεις στο επίπεδο της προστασίας προσωπικών δεδομένων, πρέπει γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (άρθρο 19 (θ) Ν.2472/1997).

Καλό θα ήταν να μην την παρακάμψουν και σε αυτήν την περίπτωση, όπως έγινε και με την τροποποίηση του Ν.2472/1997 τον Δεκέμβριο, όταν δλδ είχε παραιτηθεί η μισή Αρχή και πέρασε ο Ν.3525/07 που απάλλαξε δικαιοσύνη και αστυνομία από την τήρηση της προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Αναμένουμε όμως και την προληπτική επέμβαση της ίδιας της Αρχής: βγάλτε τη γνωμοδότησή σας, χωρίς να περιμένετε να σας το ζητήσουν! Δείξτε ότι μπορείτε να τους προλάβετε όπως κάνει ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων σε αντίστοιχες περιπτώσεις - έτσι δεν θα χρειαστεί να παραιτηθείτε επειδή δεν σας ζήτησαν τη γνώμη σας.

- Aντίστοιχη αρμοδότητα έχει και η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών: γνωμοδοτεί σε κάθε περίπτωση που λαμβάνονται μέτρα για την άρση του απορρήτου.

Εδώ λοιπόν θα κριθεί και η ετοιμότητα και η αποτελεσματικότητα των ανεξάρτητων αρχών: έχουν τα ανακλαστικά να επεμβαίνουν όταν χρειάζεται ή περιορίζονται μόνο στην ευθιξία όταν δεν τις λαμβάνουν υπόψη; Αποδείξτε, κυρίες και κύριοι των ανεξάρτητων αρχών, ότι σας έχουμε πράγματι ανάγκη ως κοινωνία, πέρα από τις συνταγματικές κατοχυρώσεις και διασφαλίσεις! Δικαιολογείστε τους μισθούς και τα αξιώματά σας!

Βεβαίως, ευχής έργον θα ήταν το υπουργείο να κατεβάσει ένα νομοσχέδιο που να έχει λάβει υπόψη του το σύνολο των κανόνων ώστε να αποδείξει και αυτό ότι μπορεί να κάνει σωστά τη δουλειά του, χωρίς να χρειάζεται η ανεξάρτητη εποπτεία. Αυτό όμως θα ήταν μια ευχάριστη έκπληξη που απλώς θα επιβεβαίωνε τον κανόνα ότι η κεντρική εξουσία λειτουργεί πιο δίκαια, όταν τελεί υπό τον φόβο των αντιβάρων.