Κυριακή, Ιανουαρίου 03, 2010

Ίση μεταχείρηση στην παροχή υπηρεσιών και αγαθών

Φτάσαμε στο έτος 2010 κι ακόμα υφίστανται αθέμιτες διακρίσεις στην πρόσβαση σε υπηρεσίες και διατιθέμενα στο κοινό αγαθά. Και μάλιστα διακρίσεις με κριτήριο τον σεξουαλικό προσανατολισμό, δηλαδή μια καθοριστική ιδιότητα για την ταυτότητα κάθε ανθρώπου.

Όπως έγινε γνωστό, σε ένα μπαρ στο Γκάζι, δύο άνθρωποι δέχθηκαν επίπληξη και ουσιαστικά αποπέμφθηκαν από το χώρο, επειδή αντάλλαξαν ένα ερωτικό φιλί. Δηλαδή επειδή εκδήλωσαν με ένα συνηθισμένο τρόπο την ερωτική τους ταυτότητα!

Παλαιότερα υπήρχε η γνωστή φιλολογία για το κατά πόσον μια ιδιωτική επιχείρηση μπορεί να απαγορεύει την πρόσβαση σε κατηγορίες κοινού, ακόμη κι αν οι κατηγορίες αυτές αφορούν την φυλή κλπ. Προσοχή: δεν μιλάμε εδώ για μια κλειστή λέσχη, όπου τα μέλη της αποτελούν ταυτόχρονα και συνεταιριζόμενα πρόσωπα στο πλαίσιο, λ.χ. μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας (όπως το Salon de bricolage), αλλά για μια επιχείρηση ανοικτή προς το κοινό. Σύμφωνα με την απόφαση 23238/2006 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, η ιδιοκτήτρια ενός μπαρ στην Θεσσαλονίκη καταδικάστηκε να πληρώσει 1.000 ευρώ αποζημίωση και μέρος των δικαστικών εξόδων του, σε κάποιον που ήθελε να μπει στο μπαρ, μαζί με έναν φίλο του, αλλά δεν του το επέτρεψε ο πορτιέρης. Το γεγονός ότι αυτό έγινε χωρίς εύλογη αιτία (δεν γινόταν κάποια ιδιωτική εκδήλωση στο μπαρ) και ενώ σε άλλους επιτράπηκε να εισέλθουν θεωρήθηκε από το Δικαστήριο παράνομη προσβολή της προσωπικότητας, κρίνοντας την συγκεκριμένη συμπεριφορά του πορτιέρη ως "μειωτική".


Eδώ όμως δεν έχουμε μια απλή άρνηση εισόδου σε ένα μπαρ. Ο Ν.3304/2005 ορίζει ότι στον τομέα της πρόσβασης στη διάθεση και την παροχή αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται στο κοινό απαγορεύεται κάθε διακριτική μεταχείριση για λόγους φυλής, εθνότητας, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

Η παραβίαση αυτής της διάταξης αποτελεί ποινικό αδίκημα το οποίο τιμωρείται με φυλάκιση έξι (6) μηνών μέχρι τριών (3) ετών και με χρηματική ποινή χιλίων (1.000) έως πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ.

Πέρα από την ποινική δικαιοσύνη, αρμόδια για την εφαρμογή της παραπάνω νομοθεσίας στον ιδιωτικό τομέα (δηλ. και για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις) είναι και η Επιτροπή Ίσης Μεταχείρισης του Υπουργείου Δικαιοσύνης (στοιχεία επικοινωνίας εδώ). Η Επιτροπή έχει διαμεσολαβητικό ρόλο, αλλά συντάσσει και πόρισμα το οποίο διαβιβάζει στον Εισαγγελέα εάν πιθανολογείται τέλεση αξιόποινης πράξης.

Όσον για το κατά πόσον ένα δημόσιο φιλί ανάμεσα σε άνδρες μπορεί να θεωρηθεί μεμπτή συμπεριφορά που αντίκειται στα χρηστά ήθη, έχει ήδη αποφανθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας (απόφαση 3490/2006) αναγνωρίζοντας ότι:

"(...) αυτή καθεαυτήν η παρουσίαση σκηνής με την οποία εκφράζεται απλώς και η ομοφυλόφιλη ερωτική επιθυμία, με ένα φιλί και χωρίς να υπάρχουν σκηνές πορνογραφικού περιεχομένου ή βωμολοχίες, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ότι προσδίδει στην επίμαχη τηλεοπτική ταινία την, απαγορευμένη από το Σύνταγμα, χαμηλή και υποβαθμισμένη ποιοτική στάθμη, που την καθιστά επίμεμπτη. Με την παράσταση στην επίμαχη ενδιάμεση σκηνή της εκφράσεως ομοφυλόφιλης ερωτικής επιθυμίας, γίνεται παρουσίαση μιας υπαρκτής κοινωνικής πραγματικότητας, η οποία σχετίζεται με μια κοινωνική ομάδα, μεταξύ των πολλών, οι οποίες συνθέτουν μια ανοικτή και σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία, οι ερωτικές επιλογές της οποίας, όχι μόνο δεν αποδοκιμάζονται από τη συνταγματική τάξη της χώρας, αλλά τουναντίον επιβάλλεται από τις διατάξεις των άρθρων 2 (σεβασμός και προστασία της αξίας του ανθρώπου) και 5 παρ. 1 (προστασία της προσωπικής ελευθερίας) ως εκδήλωση ελεύθερης επιλογής των αποτελούντων αυτή, να γίνονται απολύτως σεβαστές και να μπορούν να εκφράζονται στα έργα τέχνης, όπως εξάλλου οι ερωτικές επιλογές και ευαισθησίες και των υπόλοιπων ομάδων του πληθυσμού της χώρας."

Επιπλέον, σε αντίστοιχες ομοφοβικές επεμβάσεις πέρσι, για την απαγόρευση ενός gay φιλιού στην όπερα "Ρούσαλκα" στην Εθνική Λυρική Σκηνή επενέβη ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος ακολούθησε το παραπάνω σκεπτικό, αναφέροντας στις σχετικές επιστολές του προς το Υπουργείο Πολιτισμού και την ΕΛΣ:

"Η απόδοση ομοφυλοφιλικής ερωτικής επιθυμίας σε έναν ήρωα μυθοπλασίας και η εκδήλωσή της με ένα ερωτικό φιλί επί σκηνής, λαμβανομένης υπ' όψιν της εξέλιξης των κοινωνικών ηθών, ούτε αποτελεί "ακραία σκηνή", ούτε μπορεί να εκληφθεί ως προσβλητική προστατευόμενου έννομου αγαθού των φερομένων ως θιγόμενων από αυτό. [...] Η ομοφυλόφιλη ερωτική επιθυμία αποτελεί άλλωστε κοινωνικό δεδομένο και προστατεύεται στην συνταγματική μας έννομη τάξη , στο πλαίσιο της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος) και του σεβασμού της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 του Συντάγματος). Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, η έκφρασή της στην τέχνη δεν την καθιστά, άνευ άλλου τινός επίμπεμπτη και δεν επιτρέπει την επιβολή περιορισμών, για τον λόγο και μόνο ότι αυτή εκφράζεται σε καλλιτεχνικό έργο και εκδηλώνεται με ένα ερωτικό φιλί επί σκηνής (βλ. και σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ΣτΕ 3490/2006 με την οποία ακυρώθηκε επιβληθέν πρόστιμο από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης σε τηλεοπτική εκπομπή για την παρουσίαση ερωτικού φιλιού μεταξύ ανδρών).”

Ένα ερωτικό φιλί, μια συνήθης εκδήλωση συναινετικής ερωτικής επιθυμίας, αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ελευθερίας κάθε ανθρώπου, ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό προσανατολισμό του. Δεν θίγει, δεν προσβάλλει και δεν παραβιάζει δικαιώματα τρίτων. Κάθε περιορισμός σε αυτή την θεμελιώδη ελευθερία, του να μπορείς να φιλάς τον σύντροφό σου δημόσια και ιδιωτικά, είναι αντίθετη σε κάθε έννοια σύγχρονου πολιτισμού και νομικά είναι αποδοκιμαστέα.

Αυτές οι παραβάσεις πρέπει να οδηγούνται στη δικαιοσύνη και στα αρμόδια όργανα και φορείς προώθησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης.



9 σχόλια:

Δημήτρης Αγγελίδης είπε...

Γιατί τότε στην ανακοίνωσή της η ΟΛΚΕ λέει το παρακάτω;

"Ως γνωστόν, οι ισχύουσες διατάξεις δεν λειτουργούν αποτρεπτικά (3304/2005 άρθρο 16). Απαιτούμε από την πολιτεία να διευρύνει την προστασία κατά των διακρίσεων στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών".

Κάνει λάθος ή εγώ δεν καταλαβαίνω κάτι;

e-Lawyer είπε...

Εννοεί προφανώς ότι μόνη η ποινική διάταξη δεν λειτουργεί αποτρεπτικά μόνο επειδή υπάρχει, αν η Πολιτεία δεν την εφαρμόζει στην πράξη με αυτεπάγγελτες διώξεις και εάν δεν διευρύνει την προστασία και σε επίπεδο ενημέρωσης των φορέων που παρέχουν στο κοινό αγαθά και υπηρεσίες.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Πρώτη φορά μαθάινω το γεγονός. Δεν ήξερα ότι γίνονται και τέτοιες διακρίσεις (σήμερα). Θεωρώ το όλο ζήτημα αστείο κι απορώ γιατι δεν κάλεσαν την αστυνομία επί τόπου οι δύο πελάτες. Μάλιστα, από τη στιγμή που επιτραπεί η είσοδος κάπου, δεν μπορέι κανείς να "βγάλει έξω" τον πελάτη.

Themis είπε...

η ανακοίνωση της ΟΛΚΕ δεν λέει κάτι αντίθετο από αυτά που λέει ο e-lawyer. Απλά τονίζει ότι, παρά τις ισχύουσες διατάξεις, ορισμένοι και ορισμένες δεν αποτρέπονται από αυτές και συνεχίζουν να κάνουν διακρίσεις στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών. Σαφώς, χρειάζονται πιό αυστηρές τιμωρίες. Δεδομένου ότι αγαθά και υπηρεσίες απευθύνονται στο κοινό από επιχειρήσεις, πρέπει να χτυπηθούν εκί που πονάνε, δηλαδή στο χρήμα.

Ανώνυμος είπε...

Εγώ μελέτησα μιαν εκπομπίν εκεί με τον δεκέμπρη σ' αυτό το ιστοσάιτ το θεϊκό της ακοής και όρασης με το όνομα του, ΣΚΑΪ. Έλεγε λοιπόν ο αστυνόμος /άνδρας βαρύς και λαγνουργός και χρήσιμος στους ουρανούς και επί γης και στους νεοελληνικούς άγγελους και στους εξωπλανήτες απαραίτητος/ ότι είναι καλός άνθρωπος επειδή είναι καλός επαγγελματίας οπού πιστεύει στα λόγια και στες πράξες ότι πρέπει να μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να συντηρούν την εκμετάλλευση σε τούτο τον πλανήτη. Πέρασα ύστερα σε φώτα της Στυγός, έκαμα σκεύσιν ότι η μεγαλύτερη απάτη είναι ο εκμεταλλευτής οπού προσφέρει υπηρεσίες και δουλειά μα και δουλειά μα και δουλειά, ο ιδρυτής της μπάρας κακορίζικος, τα άλογα του Αχιλλέα σφυριγμένα. Είπα ότι η άρνηση εισόδου σε μια μπάρα κρύβει την άρνηση του εκμεταλλευτή να ξεχαστεί ο άνθρωπος με ένα ουίσκι των ετών ή με χακί σιρόπια. Το άλλο μέρος, η τρυφερή παρατήρηση με σκοπό την κατάκριση της συμπεριφοράς, αποτελεί βαθύτατα αντικοινωνική, ακοινώνητη σχιντόν πράξη, άρα εκμεταλλευτική στα πλήρως. Οι άνθρωποι κάτω από ένα παγκόσμιο εκμεταλλευτικό καθεστώς κάνουν τέτοια πράγματα επειδή δεν έχουν τίποτα τι το χρήσιμο και επιβοηθητικό να πούνε ή να κάνουν με τα πλάσματα. Περνούνε δηλαδή τον χρόνο τους σε μια κλινική κατάσταση κατάθλιψης σκεφτόμενοι αν κάποιος δεν τους μαλώσει ότι πρέπει εκείνοι να μαλώσουν ή να πειράξουνε λοιπούς, όποιοι και αν είναι οι λοιποί σε αριθμό και κάδρο, ασχέτως ταυτοτήτων.

Ανώνυμος είπε...

καπως αργα το βλέπω το ποστ, αλλά ήθελα να επισημάνω ότι ο νόμος 3304/2005 απαγορεύει τη διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού στον τομέα της εργασίας κ της απασχόλησης. στον τομέα παροχής υπηρεσιών και αγαθών απαγορεύεται η διάκριση λόγω εθνοτικής ή φυλετικής καταγωγής. γραμματικά τουλάχιστον αυτό προκύπτει.

e-Lawyer είπε...

Όχι, υπάρχει η ποινική διάταξη του άρθρου 16 ν.3304/05, η οποία τιμωρεί την άρνηση παροχής υπηρεσιών λόγω γενετήσιου προσανατολισμού.

Ανώνυμος είπε...

Η ίση μεταχείριση στην παροχή υπηρεσιών και αγαθών τελικά περιορίζεται μόνο στις διακρίσεις βάσει θρησκευτικών πεποιθήσεων, φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού ή δύναται να εφαρμοστεί και σε άλλες κατηγορίες με γνώμονα τις πεποιθήσεις και τον τρόπο ζωής των προσώπων;
Ο χορτοφάγος, ο Vegan, ο χριστιανός που νηστεύει, ο μουσουλμάνος που τρώει κρέας χαλάλ ή ο Εβραίος που τρώει κρέας κοσέρ υφίστανται ή όχι διακρίσεις δεδομένου ότι τα περισσότερα προϊόντα της αγοράς περιέχουν συστατικά που δεν αναγράφονται στη συσκευασία ή στην περιγραφή του προϊόντος; Πώς για παράδειγμα, ως βίγκαν, μπορώ να είμαι σίγουρος ότι το ζελέ στο ζαχαοπλαστείο δεν περιέχει ζελατίνη ή το τυποποιημένο προϊόν δεν περιέχει κάποιο από τα συστατικά που δεν θέλω να καταναλώνω;
Στον τομέα των μεταφορών και ειδικότερα στα μέσα της μεταφοράς πώς υπάρχει ίση μεταχείριση από τη στιγμή που ο ιδιοκτήτης σκύλου άνω των 10 κιλών που δεν είναι βοηθός αδυνατεί να χρησιμοποιήσει τρένο, ΚΤΕΛ,μετρό και λεωφορείο οποιαδήποτε ώρα της μέρας;

e-Lawyer είπε...

Η νομοθεσία προβλέπει απαγόρευση συγκεκριμένων διακρίσεων που αφορούν εγγενείς ή μη μεταβαλλόμενες ιδιότητες του ατόμου.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...