Σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρα αιμοδοσίας, όπως μας ενημερώνει η αρχική σελίδα του διαδικτυακού τόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης [βλ. εδώ]. Μια διαδικασία που δίνει ζωή στον συνάνθρωπο και μπορεί να συνδέεται ακόμη και με διοικητικές επιβραβεύσεις (όπως η άδεια από τον στρατό), εκτός από την ηθική ικανοποίηση που αποκομίζει ο αιμοδότης.
Ενώ όμως γιορτάζουμε την παγκόσμια ημέρα της αιμοδοσίας, το Συμβούλιο της Ευρώπης και οι άλλοι διεθνείς οργανισμοί που συμμετέχουν σε αυτήν την καμπάνια, αποσιωπούν μια σοβαρή αθέμιτη διάκριση. Υπάρχει μια σημαντική μερίδα του παγκόσμιου πληθυσμού που δεν επιτρέπεται να πάρει μέρος σε διαδικασία αιμοδοσίας, όχι επειδή νοσεί ή δεν πληροί άλλα κριτήρια αντικειμενικής καταλληλότητας. Όποιος προσέρχεται ως υποψήφιος αιμοδότης, έχει την υποχρέωση να δηλώσει ότι δεν είχε στο παρελθόν ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Για κάποιο λόγο που ανατρέχει στα στερεότυπα των αρχών της δεκαετίας του 1980, οι ομοφυλόφιλοι θεωρούνται εξ ορισμού άτομα υψηλού κινδύνου και αποκλείονται από την δυνατότητα να δωρίσουν το αίμα τους. Επομένως, ένας ομοφυλόφιλος είτε πρέπει να υποβάλλει μια ταπεινωτική ψευδή δήλωση, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως κάποιον άλλο, είτε του απαγορεύεται να δώσει αίμα.
Η προσβλητική απαγόρευση ισχύει παγκοσμίως, με διάφορες παραλλαγές. Για παράδειγμα, στη Σουηδία και στην Σλοβακία, οι ομοφυλόφιλοι επιτρέπεται να δώσουν αίμα, εφόσον δηλώσουν ότι εντός του τελευταίου έτους δεν είχαν ομοφυλοφιλική σεξουαλική επαφή [βλ. σχετική είδηση εδώ]. Λες και αν είχε βάση η απαγόρευση, εντός του έτους αποχής θα είχαν αποθεραπευτεί. Στην Αγγλία και στη Γαλλία, αποκλείονται όσοι δηλώσουν ότι είχαν έστω και μία ομοφυλοφιλικη εμπειρία στη ζωή τους!
Το θέμα απασχόλησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέρσι με ερώτηση που υπέβαλαν ευρωβουλευτές στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εγειροντας το ζήτημα της αθέμιτης διάκρισης [βλ. εδώ την Ερώτηση]. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε ότι θα διαβουλευθεί με τα κράτη μέλη της ΕΕ για το θέμα, πράγμα που έπραξε, εξάγοντας το συμπέρασμα ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταρτίζουν τα κριτήρια για τους αιμοδότες με βάση την αρχή της αναλογικότητας αλλά και με βάση τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα [βλ. εδώ].
Πιο πρόσφατα, Καναδοί επιστήμονες ζήτησαν δημόσια την άρση της απαγόρευσης αιμοδοσίας για τους ομοφυλόφιλους [βλ. εδώ].
Η δυνατότητα του να είναι κάποιος αιμοδότης αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική επιλογή για τη διάθεση ενός φυσικού του στοιχείου, αφορά μια εσωτερική απόφαση που καθορίζει ανεξίτηλα την ηθική του υπόσταση. Αναγνωρίζοντας αυτή την πτυχή στην απόφαση της αιμοδοσίας, καθώς ενδεχομένως και τις διοικητικές επιβραβεύσεις με τις οποίες μπορεί να συνδέεται η αιμοδοσία, είναι βέβαιο ότι πρόκειται για μια επιλογή που αφορά την πιο στενή σφαίρα του ιδιωτικού βίου του προσώπου: την σχέση του με το ίδιο του το σώμα και την αλληλεπίδρασή του με τους συνανθρώπους του. Συνεπώς, οποιαδήποτε παρέμβαση δημόσιας αρχής, η οποια δεν είναι αναλογική και σχετική με κάποιο άλλο υπέρτερο έννομο συμφέρον ή δικαίωμα, συνιστά αθέμιτη παραβίαση της ιδιωτικής ζωής του ατόμου, σύμφωνα με το άρθρο 8 σε συνδυασμό με το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Ο αποκλεισμός ενός ατόμου από το δικαίωμά του να δώσει αίμα για λόγους που οφείλονται αποκλειστικώς και μονο στον σεξουαλικό του προσανατολισμό αποτελεί λοιπόν λόγο προσφυγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Είναι μία μάχη που πρέπει να δοθεί, ιδίως μετά την αποφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για άμεση επίλυση του θέματος με την κοινοτική νομοθεσία.
6 σχόλια:
Δεν γνωρίζω τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα σε κάθε περίπτωση, αλλά ποιά η διαφορά μεταξύ αυτής της διάκρισης και της διάκρισης εις βάρος ανθρώπων που προέρχονται ή έχουν ζήσει/ταξιδεύσει σε χώρες όπως π.χ. τη Τουρκία;
Κι αυτό αθέμιτη διάκριση είναι. Βέβαια ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν είναι επιλογή (όπως ίσως ένα ταξίδι), αλλά κατάσταση.
Κάποιες από τις ασθένειες που ¨"τσιμπάς" σ'αυτούς τους εξωτικούς προορισμούς, θέλουν αρκετό χρόνο να ανιχνευθούν στο αίμα. Δεν συμβαίνει το ίδιο και με το AIDS.
Έχουν αποφασίσει έτσι οι θεσμοί ασφαλώς, για να μπορούν να φακελώνουν των κουνουπιών μιάσματα, αν κάμουν ποτές μιαν εθνική επανάσταση να ξέρουν ποιος είναι ποιος, μα και για να μπορούν με αναλογική ακρίβεια να μοιράζουν την τροφή, τα σπίτια και τα αυτοκίνητα, στους κανονικούς πολίτες, που δεν είναι βεβαίως άνθρωποι με φόβο πληρωμένοι και μπορούνε γι' αυτό πλήρως να συναισθανθούν τις λεπτότατες αιχμές της φορτισμένης εκμεταλλευτικής σκέψης και πράξης -αυτές οπού προστατεύουν συστηματικά και την πολιτική και τη στρατιωτική ανθρωπότητα από την επιστήμη, από τις μολύνσεις κι από τους φαραώνικους αέρινους κροκόδειλους της Πίνδου.
@Αθήναιος το window period για το HIV είναι έως και 6 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι εάν ένας έκανε σεξ χωρίς προφύλαξη λιγότερο από 6 μήνες πριν δεν υπάρχει αρκετή βεβαιότητα για το εάν κόλλησε HIV κατά την επαφή.
@eLawyer, εγώ μπορεί να επέλεξα να πάω ταξίδι στην Τουρκία (όπου και μου απαγορεύτηκε η αιμοδοσία για αρκετούς μήνες μετά) αλλά όχι και κάποιος που γεννιέται σε μια χώρα όπως η Τουρκία (αλλά αν δεν κάνω λάθος και η Μ. Βρεταννία είχε λόγω τρελλών αγελάδων μπει στη μαύρη λίστα).
Περιορισμοί υπάρχουν πολλοί, όπως να μην έχεις πάει στον οδοντίατρο, να μην έχεις κάνει τατουάζ πριν από 6 μήνες και άλλα. Ένα θέμα είναι να αξιολογήσουμε ποιοί από αυτούς τους περιορισμούς είναι πιο σοβαροί για τον υποψήφιοι αιμοδότη. Π.χ. η απαγόρευση αιμοδοσίας σε κάποιον που είχε κάποτε μια ομοφυλοφυλική επαφή είναι αρκετά σοβαρότερη από αυτή π.χ. που επιβάλλεται σε κάποιον που έκανε κάποτε ένα τατουάζ.
Το άλλο θέμα όμως είναι να αξιολογήσουμε το ρίσκο που ο περιορισμός σκοπεύει να εξουδετερώσει. Αυτό είναι ένα τεχνικό ζήτημα που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, ιατρικούς, κοινωνιολογικούς αλλά και ψυχολογικούς. Η εισαγωγή ενός ερωτήματος για το εάν κανείς έχει στο παρελθόν ομοφυλοφυλικές επαφές δεν είναι σαφές πόσο ρίσκο μπορεί να αποσωβήσει. Αλλά θα πρέπει να απαντήσουμε καταρχάς στο εάν υπάρχει ένα ποσοστό ρίσκου το οποίο, εφόσον αποσωβούνταν, θα θεωρούσαμε ότι δικαιολογεί τον περιορισμό.
Ένα άλλο θέμα είναι εάν το να δώσεις αίμα είναι, όπως φαίνεται να ισχυρίζεται ο eLawyer, ένα δικαίωμα που πρέπει να ικανοποιηθεί με κρατικά μέσα. Πρέπει μια τράπεζα αίματος οπωσδήποτε να κάνει δεκτό το αίμα κάποιου ακόμη και εάν κρίνει ότι ο αιμοδότης ανήκει σε μια μερίδα του πληθυσμού με υψηλό ρίσκο για ασθένειες;
Θα μπορούσαμε να πάρουμε ένα άλλο παράδειγμα, λιγότερο ευαίσθητο, για να διαλευκάνουμε τα παραπάνω. Έστω ότι το υπουργείο που είναι αρμόδιο για την ασφάλεια των τροφίμων αποφασίζει να πιστοποιεί στους καταναλωτές ότι τα φρούτα που πωλούνται στο σουπερμάρκετ με μια κάποια ετικέτα είναι, κατά την κρίση του κράτους, λιγότερο πιθανό να περιέχουν ανεπίτρεπτα υψηλές συγκεντρώσεις βλαβερών φυτοφάρμακων. Φυσικά είναι δύσκολο να ξέρεις ακριβώς πόση συγκέντρωση φυτοφάρμακου έχει το κάθε φρούτο. Μπορείς να κάνεις δειγματοληπτικούς ελέγχους αλλά αυτό δεν είναι σίγουρος τρόπος. Οπότε ανάμεσα στα άλλα μέτρα που λαμβάνει αποφασίζει το κράτος να μην πιστοποιεί πια τα φρούτα που προέρχονται από περιοχές όπου είναι γνωστό ότι για διάφορους λόγους υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα ενσωμάτωσης φυτοφαρμάκων στα φρούτα που παράγονται εκεί. Η δυνατότητα όμως κάποιου κάτοικου μιας τέτοιας περιοχής να παράγει και να διαθέτει στους καταναλωτές φρούτα άριστων προδιαγραφών αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική επιλογή που καθίσταται πρακτικά αδύνατη από την παρέμβαση του κράτους.
Το ότι εμπλέκεται το κράτος στην παραπάνω υπόθεση περιπλέκει τα πράγματα. Κατά τη γνώμη μου, εάν δεν υπήρχε κρατική εμπλοκή σε τέτοιου τύπου ζητήματα, ο τελικός λόγος για όλα αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να ανήκει στον καταναλωτή, ο οποίος μπορεί με την σειρά του να εκχωρήσει στους διαδοχικούς μεσάζοντες το δικαίωμα να διαπραγματευτούν τους όρους διάθεσης του προϊόντος. Υπό αυτή την έννοια δεν είναι αθέμιτο ένας καταναλωτής να απαιτεί από αυτόν που του παρέχει ένα αγαθό να εφαρμόζει αυστηρούς ελέγχους και κριτήρια που να αποκλείουν άτομα για οποιονδήποτε λόγο από το να συμμετέχουν στην παραγωγική αλυσίδα.
Πάντως, δεδομένου ότι η εμπλοκή του κράτους στις υπηρεσίες αιμοδοσίας έχει ως κίνητρο καταρχάς την εξασφάλιση του δικαιώματος στην ζωή είναι μάλλον λογικό να υποθέσουμε ότι το κράτος πρέπει να παίρνει τις ιδανικές αποφάσεις για αυτόν του οποίου η ζωή βρίσκεται σε κίνδυνο, δηλαδή για τον τον αιμολήπτη και όχι για τον εκάστοτε υποψήφιο αιμοδότη.
Πρέπει να λειτουργήσει η αγορά. Αν γίνεται την ίδια την φύση της σκέψης να την πάρει και να την κάνει ορυκτό καύσιμο. Και όσοι δεν θέλουν η αγορά να κάψει σκέψη; κουραδομηχανές. Δεν είναι, αυστηρέ kouk;
Δημοσίευση σχολίου