Η "Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+" που παραδόθηκε σήμερα στον Πρωθυπουργό ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό την δομή και της ιδέες της αντίστοιχης στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε το 2020 και ουσιαστικά ήταν το έναυσμα ώστε τα κράτη μέλη να συντάξουν τα δικά τους εθνικά σχέδια δράσης στον τομέα αυτό.
Το ελληνικό κείμενο έχει σοβαρές ελλείψεις σε σχέση με την ΛΟΑΤΚΙ+ ατζέντα και έχει συνταχθεί με στοιχεία προχειρότητας και με ανακρίβειες μη αναμενόμενες, για το κύρος των μελών της Επιτροπής. Για παράδειγμα, στην σελ. 6 αναγράφεται: "η νομοθεσία κατά των διακρίσεων κάνει αναφορές στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα", ενώ αυτό δεν ισχύει. Πουθενά στον Ν.4443/2016 ή και σε άλλα νομοθετήματα κατά των διακρίσεων δεν αναφέρονται "τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα", αλλά μόνο συμπεριληπτικές ιδιότητες και κατηγορίες, καθώς το θεσμικό πλαίσιο σηματοδοτείται μόνο από τους όρους "σεξουαλικός προσανατολισμός" και "ταυτότητα ή χαρακτηριστικά φύλου". Ρητή αναφορά σε "διεμφυλικά πρόσωπα" υπάρχει στην πρόσφατη Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Εργασίας για τα προγράμματα ΟΑΕΔ, αλλά αυτό δεν είναι τυπικός νόμος κατά των διακρίσεων. Το ίδιο συμβαίνει και στην αντιρατσιστική νομοθεσία: δεν "αναφέρεται στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα", αλλά προστατεύει σχετικές ιδιότητες.
Στην σελίδα 8 αναγράφεται ότι "τα στοιχεία που αναφέρονται στον σεξουαλικό προσανατολισμό είναι ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα", ενώ ο όρος αυτός έχει αντικατασταθεί από το 2018 με τον όρο "ειδικές κατηγορίες δεδομένων" (άρθρο 9 GDPR), καθώς επίσης στο άρθρο 2 του Ν.2472 που διατηρήθηκε σε ισχύ ο όρος "ευαίσθητα δεδομένα" αφορά μόνο την διακριτή έννοια της "ερωτικής ζωής".
Εντύπωση προκαλεί ότι στο κεφάλαιο "Εκπαίδευση Χωρίς Αποκλεισμούς" (σελ. 12-16), μεταξύ διαφόρων προτάσεων για έκδοση εγκυκλίων, επιμόρφωση εκπαιδευτικών κ.τ.λ. δεν έχει εντοπιστεί το σημαντικό κενό νόμου, ότι δηλαδή ο Ν.4443/2016 ορίζει την εφαρμογή της μη διάκρισης λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας/χαρακτηριστικών φύλου μόνο στο πλαίσιο της "επαγγελματικής εκπαίδευσης", αφήνοντας έτσι έκτος του πεδίου εφαρμογής το υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα!!! Το πρώτο πράγμα που έπρεπε να εισηγηθεί η Επιτροπή ΛΟΑΤΚΙ+ Ισότητας για το θέμα της εκπαίδευσης είναι ότι η απαγόρευση διακρίσεων λόγω σεξ/κου προσ/μού και ταυτότητας/χαρ. φύλου πρέπει νομοθετικά να επεκταθεί και στην παράγραφο 2 του άρθρου 3 του Ν.4443/2016. Ενώ το αντίστοιχο κενό εντοπίζεται στο κεφάλαιο της "Υγείας" (σελ. 19), ως προς την μη κάλυψη της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας από το πεδίο εφαρμογής του Ν.4443/2016, είναι σοβαρή παράλειψη ότι η Επιτροπής δεν το επισήμανε στον εξίσου ευαίσθητο, αν όχι περισσότερο, τομέα της εκπαίδευσης και μάλιστα σε όλες τις βαθμίδες της.
Ως προς την κατάργηση από τον Ποινικό Κώδικα του αδικήματος που τιμωρούσε την άρνηση παροχής αγαθών και υπηρεσιών λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού (άρθρο 361Β ΠΚ), η Επιτροπή προτείνει την επαναφορά αυτού (σελ. 38), αλλά το εισηγείται με τρόπος που δεν δείχνει να έχει λάβει υπόψη της ότι το ίδιο αδίκημα τιμωρείται στο ισχύον άρθρο 11 του Ν.4443/2016: "Όποιος, κατά τη συναλλακτική διάθεση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών στο κοινό, παραβιάζει την κατά τον παρόντα νόμο απαγόρευση της διακριτικής μεταχείρισης για λόγους φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, τιμωρείται με φυλάκιση έξι (6) μηνών μέχρι τριών (3) ετών και με χρηματική ποινή χιλίων (1.000) έως πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Οι πράξεις που προβλέπονται στην παρούσα παράγραφο διώκονται αυτεπαγγέλτως." Αν υπάρχουν διαφορές του 361ΒΠΚ και του 11 Ν.4443 που επιβάλλουν την επαναφορά του πρώτου, θα έπρεπε να είχαν αιτιολογηθεί.
Κατάπληξη προκαλεί ότι η Επιτροπή εισηγείται μόνο τον "πολιτικό γάμο" κι όχι την εφαρμογή του γάμου όπως αυτός προβλέπεται στον Αστικό Κώδικα ενιαία, είτε ως πολιτικός, είτε -για όσα δόγματα τον ευλογούν- με ιερολογία. Αυτή η διάκριση οδηγεί ήδη σε γάμο δύο ταχυτήτων, ευεπίφορο πεδίο για περαιτέρω "εκπτώσεις": άλλος για τους straight, άλλος για τους ΛΟΑΤΚΙ+ με τις ευλογίες (κυριολεκτικά) της Πολιτείας. Όταν δηλαδή η Πρεσβυτεριανή Εκκλησία που ευλογεί γάμους ομοφύλων οργανώσει μια τέτοια τελετή στην Ελλάδα, εάν ψηφιστεί μόνο πολιτικός γάμος, οι ενδιαφερόμενοι αλλά και η ίδια η εκκλησία αυτή θα έχουν υποστεί μια αθέμιτη διάκριση λόγω θρησκεύματος, κατά παράβαση του άρθρου 12 σε συνδυασμό με το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και κατά παράβαση του άρθρου 12 σε συνδυασμό με το άρθρο 21 του Συντάγματος. Πραγματικά απορώ πώς γίνεται η συγκεκριμένη Επιτροπή να εισηγείται με τέτοια παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων, δεδομένου ότι ο πρόεδρος της, ο καθηγητής κ. Σισιλιάνος επί 10 χρόνια δίκαζε ως δικαστής του ΕΔΔΑ τέτοιου είδου αποκλεισμούς. Απορώ επίσης, πώς είναι δυνατόν να συμφώνησαν σε μια τέτοια διάκριση και οι δύο καθηγήτριες νομικής που συνυπογράφουν την Εθνική Στρατηγική. Πάντως, εδώ έχουμε σύμπτωση απόψεων με το επίσης προβληματικό νομοσχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ που επίσης εισηγείται μόνο τον πολιτικό γάμο, αλλά κάνοντας ένα βήμα περαιτέρω (σε σχέση με την Εθνική Στρατηγική ΛΟΑΤΚΙ+ Ισότητας) να αναγνωρίζει όλους τους γάμους (άρα και τους θρησκευτικούς) που έχουν τελέσει Έλληνες στο εξωτερικό. Σε αυτό το σημείο, η Εθνική Στρατηγική ΛΟΑΤΚΙ+ Ισότητας εισάγει αθέμιτη και απαγορευμένη κατά το συνταγματικό και ευρωπαϊκό δίκαιο διάκριση που αν ψηφιστεί από τον νομοθέτη θα έχουμε συστημική παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Το κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής ΛΟΑΤΚΙ+ χρησιμοποιεί επίσης τον μη συμπεριληπτικό όρο "υιοθεσία", χωρίς να έχει καν αντιμετωπίσει το σκεπτικό της υπέρβασής του και της εφαρμογής του όρου "τεκνοθεσία". Σημαντικότατο κενό της Εθνικής Στρατηγικής είναι ότι δεν εισηγείται καθόλου την αναγνώριση της τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια, ως τέτοιας, δηλαδή ακόμη κι αν έχουν σύμφωνο συμβίωσης, εκτός βέβαια από τις αναφορές στην αναγνώριση γονεϊκών δικαιωμάτων στον μη βιολογικό γονέα και με σιωπή για το, αυτονόητο επακόλουθο δυνατότητας τεκνοθεσίας στην περίπτωση του "πολιτικού" γάμου. Το κενό που υπάρχει δηλαδή στο σύμφωνο συμβίωσης εξακολουθεί και διαιωνίζεται, ενώ το νομοσχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ, με όλα τα προβλήματά του, το έχει αντιμετωπίσει προτείνοντας την επέκταση της τεκνοθεσίας και σε ζευγάρια με σύμφωνο συμβίωσης.
Ως προς την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, η Επιτροπή αναφέρει στην σελ. 48 κάτι το α-δ-ι-α-ν-ό-η-τ-ο: ότι "μια πρόταση για ευρύτερη αναθεώρηση του πλαισίου που θα περιλάμβανε και ετερόφυλα και ομόφυλα ζευγάρια θα υπερέβαινα ενδεχομένως την εντολή που έχει λάβει η παρούσα επιτροπή"! Όχι!!! Οι έμφυλες διατυπώσεις στον Αστικό Κώδικα, όπως στο άρθρο 1456 που αναφέρει "αν η υποβοήθηση αφορά άγαμη γυναίκα, η συναίνεση αυτής και, εφόσον συντρέχει περίπτωση ελεύθερης ένωσης, του ά ν δ ρ α με τον οποίο συζεί παρέχεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο" είναι κατ' εξοχήν πρόβλημα ΛΟΑΤΚΙ+ ισότητας, αφού αυτή η διάταξη είναι μία από αυτές που εξαιρούν ρητά ομόφυλα ζευγάρια από την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή! Η "Στρατηγική" συνεχίζει φλυαρώντας για μια "διασταλτική ερμηνεία", που θα επέτρεπε και σε ομόφυλα ζευγάρια, αλλά χωρίς να εισηγείται την απαραίτητη νομοθετική μεταβολή! Εδώ η Επιτροπή είναι σαφές ότι δεν έχει κάνει καθόλου καλά την δουλειά της. Αλοίμονο αν, έχοντας ως αποστολή την στρατηγική για ισότητα, θεωρούμε ότι τέτοιες διατάξεις δεν παραβιάζουν την ισότητα και ότι βρίσκονται εκτός της αποστολής της Επιτροπής ΛΟΑΤΚΙ+ Ισότητας! Το νομοσχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ, με όλα τα αρνητικά του, έχει αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό.
Είναι λάθος επίσης η άποψη της Επιτροπής ότι το πρόβλημα της ληξιαρχικής εγγραφής των παιδιών που αποκτούν ομόφυλα ζευγάρια δεν απαιτεί νομοθετική ρύμιση κι ότι αρκεί απλή εγκύκλιος (σελ. 48): το πρόβλημα που έχει εντοπιστεί σε υπαρκτές υποθέσεις αφορούν όχι απλώς την εγγραφή του παιδιού που αποκτήθηκε στο εξωτερικό, αλλά την εγγραφή του παιδιού με το όνομα του έτερου - μη βιολογικού - γονέα, καθώς μια τέτοια εγγραφή προσκρούει στο συγκεκριμένο άρθρο του Αστικού Κώδικα που ορίζει την ονοματοδοσια! Είναι απίστευτο ότι η Επιτροπή δεν έλαβε υπόψη της τις σχετικές δημοσιευμένες και στον Τύπο και από τον Συνήγορο του Πολίτη υποθέσεις παιδιών ομόφυλων ζευγαριών που το ειδικό ληξιαρχείο απέρριπτε τις εγγραφές λόγω των συγκεκριμένων διατάξεων του Αστικού Κώδικα, θέμα που σαφώς και δεν λύνεται στην ολότητά του με μια απλή εγκύκλιο. Ούτε λέξη επίσης δεν σημειώνεται στην Στρατηγική για το θέμα της σήμανσης της γονεϊκοτητας, δηλαδή της ληξιαρχικής καταχώρισης των ομόφυλων γονέων στις ληξιαρχικές πράξεις γέννησης των παιδιών (πατέρας - μητέρα ή γονέας 1 γονέας 2 όπως εισηγείται το νομοσχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ; ), εκτός από μια αναφορά στο κεφάλαιο της ταυτότητας φύλου.
Στην νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου (σελ. 48 - 51) η Εθνική Στρατηγική έχει ξεχάσει τελείως τα non-binary άτομα και την ανάγκη θεσμοθέτησης μιας τρίτης μορφής καταχώρησης φύλου (π.χ. "Χ" όπως έχει γίνει δεκτό σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ). Είναι μια σημαντική παράλειψη, δεδομένου ότι το κενό έχει ήδη διαπιστωθεί από την νομολογία των Ελληνικών Δικαστηρίων ήδη από το 2018 και υπάρχουν τρεις δικαστικές αποφάσεις που το εντοπίζουν, καλώντας ουσιαστικά τον νομοθέτη να καλύψει το ζήτημα. Μια Επιτροπή ΛΟΑΤΚΙ+ Ισότητας δεν επιτρέπεται να παραλείπει κάτι που ήδη η Ελληνική Δικαιοσύνη έχει εντοπίσει ως κενό δικαίου.
Αυτά είναι τα νομικά προβλήματα που εντοπίζω στο συγκεκριμένο κείμενο, το οποίο δυστυχώς όπως προείπα χαρακτηρίζεται από προχειρότητα και σοβαρές ελλείψεις που δεν θα τις ανέμενα από τους τρεις καθηγητές που μετείχαν στην σύνθεση της Επιτροπής. Τα λάθη αυτά, εάν οι φοιτητές τους τα έδιναν ως απαντήσεις στις εξετάσεις στα μαθήματα του ευρωπαϊκού, του συνταγματικού και του οικογενειακού δικαίου, δεν θα είχαν λάβει βαθμό προβιβάσιμο. Είναι λυπηρό, καθόσον ο ένας ήταν καθηγητής μου στην Νομική Αθήνας και μία από τις άλλες δύο κυρίες είναι και προσωπική φίλη μου, αλλά είμαι υποχρεωμένος, από την θέση αυτή να μιλήσω χωρίς περιστροφές, για λόγους καταγραφής, μήπως και αποφευχθούν αντίστοιχα λάθη και κενά στο στάδιο της τυχόν νομοθέτησης.
Τα υπόλοιπα είναι όλα πολιτικά και επικοινωνιακά, με τα οποία δεν θα ασχοληθώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου