Τετάρτη, Φεβρουαρίου 27, 2008

Υπέρ της ψευδωνυμίας

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όποιος μεταδίδει μια είδηση, δηλαδή ένα γεγονός που το παρουσιάζει ως συμβάν της αντικειμενικής πραγματικότητας που αφορά την κοινή γνώμη, διαχειρίζεται ένα δημόσιο αγαθό. Συνεπώς, θα πρέπει να το κάνει με αίσθημα ευθύνης, προκειμένου να μην προκαλέσει σύγχυση, πανικό, να μην διαδώσει ψεύδη, να μην καταστρέψει υπολήψεις, να μη θέσει σε κίνδυνο τις εξωτερικές σχέσεις και την ασφάλεια της χώρας κλπ.

Από την άλλη πλευρά, εφόσον τηρεί αυτούς τους βασικούς κανόνες, κανείς δεν μπορεί να τον θεωρήσει a priori ύποπτο, όσο κι αν διαχειρίζεται μια "πηγή κινδύνου" όπως λέμε στα νομικά. Οι εφημερίδες και τα περιοδικά υποχρεούνται από το νόμο να δηλώνουν την ιδιοκτησία τους, προκειμένου οι πολίτες να μπορούν να αξιώσουν αποτελεσματικά δικαστική προστασία, αν θεωρήσουν ότι θίγονται από τα δημοσιεύματα, ακόμη και ανυπόγραφα.

Το να υποχρεώσεις όμως όσους συμμετέχουν στην Κοινωνία της Πληροφορίας, προκειμένου να διαδώσουν, να αντλήσουν και να ανταλλάξουν πληροφορίες σε δημόσια προσβάσιμο χώρο, να το κάνουν αποκλειστικά και μόνο επωνύμως, θεωρώ ότι συνιστά έναν υπέρμετρο περιορισμό, ο οποίος δεν μπορεί να θεωρηθεί συμβατός με την ελευθερία της έκφρασης, αλλά και το δικαίωμα του πληροφοριακού αυτοκαθορισμού.

Αν εγώ θέλω να αυτοαποκαλούμαι e-lawyer ή Ρίτα Χέηγουορθ στο διαδίκτυο, κανείς δεν μπορεί να μου επιβάλλει να υπογράφω με το όνομα που γράφει το δελτίο της αστυνομικής μου ταυτότητας, γιατί διαφορετικά μου περιορίζει υπέρμετρα την ελευθερία της έκφρασης, η οποία μου επιτρέπει λ.χ. να ντύνομαι όπως θέλω και να βγαίνω στα κανάλια με ψευδώνυμο, όπως άλλωστε ήδη κάνουν εδώ και χρόνια πολλοί γνωστοί άνθρωποι του θεάματος και των μέσων ενημέρωσης. Τα κείμενα που γράφουμε στα blogs δεν είναι δηλώσεις που απευθύνονται σε δημόσιες αρχές, όπως λ.χ. οι καταγγελίες που πρέπει να είναι ενυπόγραφες και να έχουν ακριβή στοιχεία!

Όπως το απόρρητο των τηλεπικοινωνιών επιτρέπει στους συνδρομητές τηλεφώνου να ζητούν απόκρυψη του αριθμού τους και να μην μπαίνει το όνομά τους στους τηλεφωνικούς καταλόγους που διατίθενται δημόσια στο κοινό (και μάλιστα βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας - Οδηγία 2002/58), έτσι δεν μπορεί κανείς να με υποχρεώσει να βάλω το ονοματεπώνυμό μου στο ιστολόγιό μου.

ΑΝ παρανομήσω, ας διασφαλιστεί με κάποιο τρόπο ότι ο θιγόμενος μπορεί να ζητήσει αποτελεσματικά την δικαστική του προστασία - εδώ ανοίγει το μεγάλο ερώτημα αν θέλουμε η συκοφαντική δυσφήμηση να επιτρέπει ή όχι την άρση του απορρήτου. Και αυτό είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση, γιατί μαζί με την συκοφαντική, υπάρχει και η απλή δυσφήμηση (που μπορεί επίσης να καταστρέψει υπολήψεις, λέγοντας όμως αλήθειες!) αλλά και η κοινή εξύβριση. Άρση απορρήτου και για απλή εξύβριση; Το Σύνταγμα λέει μόνο για τα ιδιαιτέρως σοβαρά εγκλήματα. Αυτά τα όρια πρέπει να αναζητήσουμε και να τα εξηγήσουμε στον νομοθέτη.

Αλλά όχι a priori όλοι ύποπτοι.

Αυτή η θέση υποστηρίζω ότι βασίζεται απολύτως στα άρθρα 5, 5Α,9, 9Α, 14 και 19 του Συντάγματος.

Η νομοθετική επιβολή γνωστοποίησης ταυτότητας του ιδιοκτήτη μέσου ενημέρωσης που προβλέπεται από το Ν.1178/1981 εφόσον επεκταθεί και στα ιστολόγια, υποστηρίζω ότι θίγει όλα τα παραπάνω συνταγματικά άρθρα και καταργεί στην πράξη το τεκμήριο της αθωότητας των bloggers.

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Σωστός

xomeritis είπε...

Πρακτικά πως μπορούν να το επιβάλλουν αυτό; Από τη στιγμή που ο server αν πάρουμε το google για παράδειγμα είναι στις Η.Π.Α. κι ο blogger γράφει στα ελληνικά από κάπου στην Ευρώπη;

Ανώνυμος είπε...

Όπως γράφεις: "Το Σύνταγμα λέει μόνο για τα ιδιαιτέρως σοβαρά εγκλήματα. Αυτά τα όρια πρέπει να αναζητήσουμε και να τα εξηγήσουμε στον νομοθέτη."

Αναρωτιέμαι: Αν υπάρχει χρεία να τα εξηγήσουμε εμείς στον νομοθέτη, μήπως ο νομοθέτης αντί να νομοθετή θα έπρεπε να κάνη κάποια άλλη δουλειά;

Για μένα είναι περισσότερο από βέβαιο ότι ο Σύνταγμα είναι νεκρό γράμμα από τη στιγμή που θέτει στην κατακλείδα κάθε άρθρου τον περιοριστικό-αυτοακυρωτικό όρο "αν ο νόμος δεν ορίζει άλλως", δίνοντας έτσι στον νόμο, και στα παράθυρά του, μεγαλύτερη ισχύ από το ίδιο.

Γι αυτό ρωτάω, για ποιό Σύνταγμα μιλάμε;

e-Lawyer είπε...

-Θωμά Χωμερίτη, τα έχω πει 1000 φορές.

- Αναμοχλευτή, το "όπως ο νόμος ορίζει" δεν σημαίνει ότι ο νόμος μπορεί να καταργήσει την αρχή της συνταγματικής φράσης. Άλλες οι αρμοδιότητες του συνταγματικού νομοθέτη, άλλες του κοινού νομοθέτη. Ο κοινός νομοθέτης μερικές φορές κάνει τα στραβά μάτια για τα όρια των αρμοδιοτήτων του. Αν καταλάβει ότι ΞΕΡΟΥΜΕ τι πάει να κάνει, μπορεί να το ξανασκεφτεί.

Hades είπε...

Βασικά η μεγαλύτερη παρανόηση έχει να κάνει με την ψευδαίσθηση ότι αν γράφεις επωνύμως αυτομάτως διασφαλίζονται και όλα τα υπόλοιπα. Η ανωνυμία (που εσχάτως είχε βρει πολλούς πολέμιους) επί της ουσίας ήταν συνεπακόλουθο. Λες κι αν εγώ θέλω να λασπολογήσω κατά κάποιου θα με εμποδίσει το όνομα ή το ψευδώνυμο. Αν έχω άχυρα στο κεφάλι, όπως κι αν γράψω....

dyosmaraki είπε...

Η χρήση ψευδωνύμου είναι δικαίωμα κάθε πολίτη.
Ας μην ξεχνάμε πως δεν είναι φαινόμενο του κυβερνοχώρου μα πολύ γνωστοί λογοτέχνες συνήθιζαν να γράφουν τα έργα τους με ψευδώνυμο, ηθοποιοί μα και διάφοροι καλλιτέχνες το ίδιο. Αυτό δεν σημαίνει πως ήταν ανώνυμοι!!!! Πόσο μάλλον στο διαδίκτυο που υπάρχουν ψηφιακά αποτυπώματα του καθενός από εμάς. Θεωρώ λοιπόν παράλογη την απαίτηση κάποιων να ισχυρίζονται πως είναι αναγκαία η αναγραφή σε κάθε blog των προσωπικών στοιχείων του διαχειριστή.
Καλό βράδυ και καλό μήνα

Νοσφεράτος είπε...

Ειναι βεβαια παλιο το ποστ αλλά παρα πολύ επικαιρο ..
θαθελα να μας ενημερωσεις -αν δεν τοχεις κανει ηδη - για το νομοσχεδιο που ετοιμαζει η κυβερνηση ...και πως μπορουμε νομικά να αντιδρασουμε

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...