Πέμπτη, Δεκεμβρίου 10, 2009

Η λάθος διαφάνεια: "ποινικοποίηση" των offshore !

Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε φετιχοποιήσει ορισμένα αντικείμενα (κουκούλες, κινητά, κάμερες) και νόμιζε ότι ασκεί αντεγκληματική πολιτική με την εισαγωγή ιδιώνυμων και χτυπώντας το σαμάρι αντί για τον γάιδαρο.

Η σημερινή κυβέρνηση, με εντελώς διαφορετικές προθέσεις, για άλλη μια φορά σε συντομότατο χρονικό διάστημα, αποκαλύπτει την εσφαλμένη αντίληψή της για την αρχή της διαφάνειας, η οποία οδηγεί και σε παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως στην περίπτωση του κ. Κουτούπη (Η αβάσταχτη υποκρισία μιας κακώς νοούμενης διαφάνειας). Ταυτόχρονα, για να δούμε και την σχέση της Κυβέρνησης με την πραγματική διαφάνεια, υπήρξαν καταγγελίες από πολίτες τις προηγούμενες μέρες ότι  αστυνομικοί δεν τους επέτρεπαν να λαμβάνουν φωτογραφίες, παρά τα περί του αντιθέτου ισχύοντα. (Λήψη φωτογραφιών σε δημόσιες συναθροίσεις παρουσία της αστυνομίας). Επίσης η Κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ως ανεξάρτητη αρχή ένα ν.π.δ.δ. το προεδρείο του οποίου ορίζεται από τον υπουργό Οικονομικών (Η Στατιστική Υπηρεσία του νομοσχεδίου δεν είναι ανεξάρτητη αρχή), ενώ δεν προβλέπει καμία κύρωση για την περίπτωση που ΔΕΝ αναρτώνται "όλες" οι διοικητικές πράξεις κι αποφάσεις στο Διαδίκτυο, καθιστώντας το σχετικό νομοσχέδιο ένα απλό ευχολόγιο  (Το νομοσχέδιο για την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων στο Διαδίκτυο). 

Σήμερα όμως η Κυβέρνηση, πέρα από τις παραπάνω αστοχίες, έρχεται πάλι κοντά στην φετιχοποίηση των "κακών" αντικειμένων. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ως "μέτρο" την ποινή της καθαίρεσης από θέση μέλους κυβέρνησης και των επικεφαλής μελών ΟΤΑ α΄και β΄βαθμού που αποδειχθεί ότι μετέχουν σε ... off shore! 

Δηλαδή "ποινικοποιείται" η απλή συμμετοχή σε off shore, όπως προ ετών είχε απαγορευθεί η ανάληψη δημόσιων έργων σε όσους ήταν "βασικοί μέτοχοι" σε ΜΜΕ. Όπως προ ετών είχε απαγορευθεί κάθε παιχνίδι μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών σε net cafe (για να καταπολεμηθούν τα "φρουτάκια"). Η υπόθεση του βασικού μετόχου, αλλά και των net cafe είχαν πασίγνωστη κατάληξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση: διασυρμό της Ελλάδας για θεσμοθέτηση νομικά απαράδεκτων απαγορεύσεων.

Αλλά δεν φταίει η ΕΕ, εάν εμείς δεν μπορούμε να καταλάβουμε ότι η ίδια η συμμετοχή σε υπεράκτια εταιρία αποτελεί δικαίωμα καθενός, ακόμα και των πολιτικών, εφόσον δεν συνδέεται με παράνομες δραστηριότητες. Επομένως, ουδείς επιτρέπεται  να υποστεί κυρώσεις  μόνο και μόνο επειδή μετέχει σε υπεράκτια εταιρία, γιατί διαφορετικά, όπως προφανώς ξέρει πολύ καλά ο Υπουργός Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, αλλά προς στιγμή του διαφεύγει (πώς να τα θυμάται όλα;), αυτό θα σήμαινε παραβίαση του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. 

H συζήτηση για το "νόμιμο και το ηθικό" έχει πάρα πολλά παρακλάδια που δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο δημόσιας συζήτησης, έχουν τύχει όμως αναλυτικότατης επιστημονικής διερεύνησης απο την φιλοσοφία του δικαίου (βλ. λ.χ. Α.Τάκη, Η ηθική αδιαφορία του νόμου) . Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν μπορεί να απαγορευθεί νομικά κάθε συμπεριφορά για την οποία η κοινωνία έχει αρνητικές προκαταληψεις. Οι αντιλήψεις περί "κοινής λογικής" οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων (λ.χ. "είναι κοινή λογική ότι 2 άντρες δεν πρέπει να συνάπτουν  σύμφωνο συμβίωσης").  Η λαϊκίστικη καταδίκη του κ. Βουλγαράκη για την περίφημη φράση του "ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό" παρέβλεπε μια σημαντική λεπτομέρεια: η εν λόγω φράση είναι απόλυτα ακριβής για ένα δικαιοκρατούμενο πολίτευμα και βασίζεται στην θεμελιώδη αρχή "ότι δεν απαγορεύεται, επιτρέπεται". Ψιλά γράμματα, για τα τηλεοπτικά παράθυρα και τις προεκλογικές εκστρατείες. Η "μηδενικη ανοχή στη διαφθορά" είναι πιο sexy ως σύνθημα, απ' όλες αυτές τις λεπτομέρειες. Μόνο που η μηδενική ανοχή (σε οτιδήποτε) είναι εξ ορισμού παράνομη σε μια δημοκρατία. Είναι αισχρό να χρησιμοποιούνται από υπεύθυνους πολιτικούς, έστω και συνθηματολογικά, τέτοιες διατυπώσεις που παραπέμπουν στην κοινωνία της μηδενικής ανοχής. 


Πρέπει να διδαχθούμε από τις υπερμετρες απαγορεύσεις που επιβλήθηκαν στο παρελθόν, μόνο και μόνο επειδή οι νομοθέτες σύρθηκαν πίσω από "δημοσιογραφικές αποκαλύψεις" (λ.χ. φρουτάκια) και όλη την παραφιλολογία για την "διαπλοκή" (βλ. "βασικός μέτοχος"). Η καταπολέμηση της διαφθοράς δεν γίνεται με παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η διαφάνεια προϋποθέτει σεβασμό των στοιχειωδών κατακτήσεων του νομικού μας πολιτισμού.

Η Κυβέρνηση έχει ακόμη πολύ δρόμο για να δείξει ότι η αντίληψή της για την διαφάνεια είναι σε συμφωνία με το Σύνταγμα και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. 

 


19 σχόλια:

N. είπε...

Μπράβο σου!Μια και κάποιος πρέπει να λέει τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη.

Panagiotis Atmatzidis είπε...

Τους πολιτικούς τους επιλέγουν άνθρωποι. Κι ο μ.ο. δυστυχώς δεν έχει τόσο βαθιά σκέψη. Ελπίζω κάποια στιγμή, να υπάρξουν οι υποδομές για να αλλάξει αυτό.

Πολύ καλή ανάλυση, δεν το είχα σκεφτεί ποτέ έτσι. Μάλιστα στο τελευταίο μου post προφανώς πέφτω σε αυτό το λάθος που αναφέρεις, ακριβώς γιατί η ανοχή μου στην διαφθορά πολιτικών προσώπων έχει γίνει πραγματικά μηδενική.

Δυστυχώς όταν η εμπιστοσύνη καταρρέει, έχεις απαιτήσεις που ίσως να μην φαίνονται ορθολογικές σε μια "δίκαιη" δημοκρατία.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Χωρίς να αναφερθώ στα ίδια τα νομικά ζητήματα, πρέπει να σημειώσω τη διαφωνία μου στο όλο πνεύμα. Και τούτο, διότι τέτοιες λογικές οδήγησαν σε ένα πουλδάιδαλο νομικό οπλοστάσιο που ουσιαστικά υποχρεώνει το δικαστή να μην κινείται σε κατευθύνσεις της ίδιας της κοινωνίας. Ένα δικαιοκρατικό σύστημα δε σημαίνει ότι είναι και δίκιο. Ειδικά όταν οι νόμοι (πλην όσων αναφέρονται σε ανθρώπινα δικαιώματα και βαθιά ηθικά ζητήματα) είναι εκπορευόμενοι από ένα πλούσιο αστικό ιδεολογικό προσανατολισμό.

Δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα η επένσυδη σε υπεράκτια εταιρεία (μετανεωτερικό δικαίωμα οικονομικής φύσης είναι). Οι νόμοι -σε κάθε κοινωνία- αντιπροσωπεύουν την κυρίαρχη ιδεολογία. Κόβουν το δικαίωμα της προσωπικής εκτίμησης καθώς φοβούνται τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς.

e-Lawyer είπε...

Υπάρχει ανθρώπινο δικαίωμα στην ιδιωτικότητα κι αυτό δεν παραγράφεται επειδή τυχαίνει κάποιος να κατέχει μια αιρετή θέση.

30fyllos είπε...

η μοναδικη προσωπικη εμπειρια σχετικα με παρακτιες εταιριες: γιατρος ζητησε ως 'φακελακι' ορισμενο χρηματικο ποσο το οποιο να κατατεθει σε λογαριασμο παρακτιας εταιριας...
Γιατι καποιος να μετεχει σε μια παρακτια εταιρια εκτος φορολογικων λογων?δηλαδη απο τη μια ο υπουργος θα λεει θα παταξω την φοροδιαφυγη κ απο την αλλη θα λειτουργει εμπορικα σε μια μια εταιρια σε καποιο φορολογικο παραδεισο ωστε να φοροδιαφευγει νομιμα ?ποτε θα σταματησει το αστειο φαινομενο της διακρισης ιδιως σε επιπεδο οικονομικου ποινικου δικαιου μεταξυ νομιμου-μη νομιμου (η λεγομενη φαια ζωνη)-παρανομου?
Σιγουρρα η συμμετοχη σε μια παρακτια εταιρια συνιστα εκφανση του 5παρ1Σ αλλα δεδομενου οτι η συμμετοχη αυτη σε καμια περιπτωση δεν συνιστα τον πυρηνα του δκμ ενω απο την αλλη ο περιορισμος τιθεται στα κυβερνωντα πολιτκα προσωπα κ μονο δλδ σε προσωπα με κρατικη εξουσια ωστε να ενισχυθει το κυρος κ αξιοπιστια(δεδομενου του τεκμηριου αναξιοπιστιας που καταλαμβανει τους ελληνες πολιτικους) κ στην τελικη να προστατευθουν απο διαφορα μμε..ενω απο την αλλη μπορουν να συμμετεχουν σε ολες τις αλλες εταιριες(+την νεα ευρωπαικη εταιρια)νομιζω οτι η συγκεκριμενη σταθμιση δεν απογαρευει μια τετοια ρυθμιση..θα συμφωνησω με τον e-lawyer οτι οι υπερμετρες απαγορευσεις δεν οδηγουν πουθενα αλλα θα συμφωνησω κ με τον δειμο του πολιτη οτι η συμμετοχη σε παρακτια εταιρια δεν συνιστα ανθρωπινο δικαιωμα.

e-Lawyer είπε...

Αν προχωρησει σε καθαιρεση απο το βουλευτικο αξιωμα οπως ειπε, θα ειναι σαφεστατη παραβιαση του ανθρωπινου δικαιωματος του εκλεγεσθαι που προβλεπεται απο το πρωτο προσθετο πρωτοκολλο της εσδα.

Επισης, τι θα πει "οταν αποδειχθει συμμετοχη σε οφ σορ", αν οχι θεσμοθετηση παρακολουθησης μη δημοσιευμενων στοιχειων, αρα σαφεστατη παραβιαση της ιδιωτικοτητας.

Ανώνυμος είπε...

Το να παίζει κανένας ηλεκτρονικά παιχνίδια επί της δυναστείας Σημίτη ήταν έναν πράγμα αδιάφορο στους αναγκασμένους της ενάσκησης. Κόψε μια φέτα λεμονάκι. Στην πραγματικότητα, το να ισχυριστεί κανένας, ότι άλλο πράγμα το ηλεκτρονικό παιχνίδι (οπού απαγορεύεται παρανόμως μαζί με τον παράνομο τζόγο) και ότι διαχωρίζεται από τις συμμετοχές στις εταιρείες και ότι οι τελευταίες είναι δραστηριότητες που προδίδουν ιδιαίτερη φροντίδα για την ανθρωπότητα και ευφυία των παθούντων και ταφέντων και συλληθέντων πριν συμπληρωθούν εκατό ημέρες στην διακυβέρνηση κατά τας γραφάς, είναι μια θεώρηση ακραία και παρακινδυνευμένη πολύ, από την άποψη πάντα ότι οι εκμεταλλευτικές δραστηριότητες του καπιταλιστή και των υπαλλήλων του είναι τελείως ασήμαντες, αλυσιτελείς, ιπποφορβειακές και άσχετες προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και καταστροφικές γι' αυτά.

ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΖΕΝΑΚΟΣ είπε...

"Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν μπορεί να απαγορευθεί νομικά κάθε συμπεριφορά για την οποία η κοινωνία έχει αρνητικές προκαταληψεις. Οι αντιλήψεις περί "κοινής λογικής" οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων..."

Εξαιρετική διατύπωση! Να επισημάνω εδώ το πρόβλημα που προκύπτει σε σχέση με άλλες σας διατυπώσεις; Αφήστε, θα έλθει η στιγμή. :-)

Ωραίο άρθρο, πάντως.

Ανώνυμος είπε...

Με άλλα λόγια: "λευτεριά στον Άκη Τσοχατζόπουλο".
Ίσως όχι μόνο λευτεριά, αλλά και αποκατάσταση στα υπουργικά του καθήκοντα;

e-Lawyer είπε...

Δεν χρειάστηκαν αυτόν τον νόμο για να συλλάβουν τον Άκη. Επομένως, δεν ήταν αναγκαία αυτή η απαγόρευση ενόψει του επιδιωκόμενου σκοπού.

Ανώνυμος είπε...

Εξισώνετε τη φράση του Βουλγαράκη "ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό" με τη ρήση "ό,τι δεν απαγορεύεται, επιτρέπεται".

Καμία σχέση όμως δεν έχει η μία ρήση με την άλλη καθώς ο νομοθέτης οφείλει να απαγορεύει μ΄νο όσες πράξεις ή παραλείψεις θίγουν έννομα αγαθά, χωρίς να ρποβαίνει σε έλεγχο της ηθικής τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα προς τούτο η κατάργηση της μοιχείας, η οποία είναι πλεον νόμιμη αλλά όχι ηθική. Επιτρέπεται δηλαδή αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ηθική.

Εν ολίγοις η σκέψη σας εδώ είναι τόσο πολυ εσφαλμένη που η μόνη ορθή ενέργεια θα ήταν να ξαναγράψετε το κείμενο σας, τουλάχιστον σ' αυτό το σημείο.

Μακάρι να βρείτε το κουράγιο.


με εκτίμηση
β.τσιλώνης

Ανώνυμος είπε...

Δεν χρειάστηκαν τον νόμο, χρειάστηκαν όμως τη "στοχοποίηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας".
Αν οι οφ-σορ "είναι δικαίωμα όλων, ακόμα και των πολιτικών", γιατί να μην είναι και οι μίζες;
Το άρθρο είναι άστοχο και τραβηγμένο από τα μαλλιά, όπως και -ιδίως- ο παραλληλισμός με την ... φετιχοποίηση της κουκούλας, της κάμερας και του κινητού.
Υπάρχουν τουλάχιστον δύο πολύ σημαντικές διαφορές: η κουκούλα, η κάμερα και το κινητό είναι αντικείμενα καθημερινής χρήσης που μπορεί ο καθένας να τα χρησιμοποιεί για ένα σωρό σκοπούς, που μπορεί να είναι -που τις περισσότερες φορές πράγματι είναι- τελείως ανώδυνοι. Μία οφ σορ εταιρία, όμως, ως μόνο σκοπό και λόγο ύπαρξης έχει την αποφυγή φόρων.
Δεύτερον, η συμμετοχή σε τέτοια εταιρία δεν ποινικοποιείται, απλώς αποτελεί κώλυμα για τη συμμετοχή στην πολιτική. Το κώλυμα αυτό είναι απολύτως εύλογο, διότι χωρίς αυτό υπάρχει το ενδεχόμενο κάποιος να είναι ταυτόχρονα διαιτητής και παίκτης: εν προκειμένω, να καλείται να λάβει αποφάσεις για τη ναυτιλία κάποιος ο οποίος έχει ο ίδιος καράβια και, ανάλογα με τις αποφάσεις αυτές, βγάζει ή χάνει λεφτά.

e-Lawyer είπε...

Η μόνη ορθή, ε; Για σκέψου!

Πού να τολμήσει να διαφωνήσει δηλαδή κανείς, λέγοντας και ότι η μοιχεία δεν είναι ανήθικη μεν, αλλά εξακολουθεί να αποτελεί λόγο διαζυγίου, ούσα νομικώς αποτιμητή.

Δεν εξισώνω τις δύο φράσεις αγαπητέ. Εξηγώ ότι οι κρίσεις περί ηθικής στη δημόσια σφαίρα δεν μπορούν να λειτουργούν ως κανονιστικές απαγορεύσεις πέραν των νομοθετικά προβλεπόμενων τέτοιων. Στοιχειώδες.

e-Lawyer είπε...

Nomadicuniversality, σφάλλεις και στα δύο:

1. Δεν είναι μόνος σκοπός η αποφυγή φόρων, μπορείς να έχεις οφσόρ και για άλλους λόγους.
2. Ο νόμος προβλέπει ποινικές κυρώσεις για όποιον συμμετέχει σε εξωχώρια εταιριά και αποκτήσει τις ιδιότες του υπουργού κλπ.

Ανώνυμος είπε...

Ποιους άλλους λόγους;

e-Lawyer είπε...

Να έχεις εμπορική δραστηριότητα στο εξωτερικό.

Unknown είπε...

Κύριοι, ξεχνάτε μία πάρα πολύ βασική νομική έννοια στην επιχειρηματολογία σας, την έννοια της κατάχρησης, ή κατ' άλλους την έννοια της καταστρατήγησης..

Θα συμφωνήσω εν πολλοίς με τον β.τσιλώνη, αλλά θα πρέπει να δώσουμε και κάποιο δίκιο στον e-lawyer, όταν μιλά για εμπορική δραστηριότητα..

Το ζήτημα όντως είναι σύνθετο, αν και αντικειμενικά στην Ελλάδα έχει μόλις ξεκινήσει να συζητείται ενώ σε άλλα κράτη στην Ευρώπη και στο κόσμο γενικότερα (και Αμερική προφανώς) είναι πολύ πιο ρυθμισμένο, με κριτήρια, τεκμήρια κλπ.

Σίγουρα για παράδειγμα, ένας πολίτης/επιχειρηματίας έχει δικαίωμα να διαλέξει το κράτος στο οποίο θα εδρεύει η εταιρεία του, αλλά να εδρεύει πράγματι.. Και όχι βάζουμε ένα PO Box και γλυτώνουμε 50% φόρο. Τότε το κράτος έχει δικαίωμα να θεωρήσει ότι η έδρα σου είναι στην επικράτειά του και να σε φορολογήσει. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις (βλ. σχετικά πρόσφατα την περίπτωση του Valentino Rossi) που τα κράτη έχουν αντιμετωπίσει αυτά τα φαινόμενα με αρκετή δόση απόδοσης του αντικειμενικώς ηθικού δικαίου, αλλά πρέπει να υπάρχει πολιτική βούληση και κράτος που να λειτουργεί για το δημόσιο συμφέρον. Γιατί όλοι μας αντιλαμβανόμαστε τη διαφορά μεταξύ Βερνίκου και Βουλγαράκη ή αυτή μεταξύ του Μήτσου που θέλει και offshore και μίας πολυεθνικής, αλλά δεν θέλουμε να λάβουμε θέση. Δεν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, ναί, ίσως με τους εαυτούς μας.

Ναι ο νόμος είναι ίδιος για όλους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι είναι το ίδιο.

Φιλικά, με οργή και ταπεινότητα,

Όμηρος Ζέλιος

Ανώνυμος είπε...

Στο εξωτερικό ποιας χώρας;
Ας πούμε, ένας Έλληνας εφοπλιστής συνιστά εταιρία με έδρα τις νήσους Κάιμαν, προκειμένου να έχει εμπορική δραστηριότητα στις νήσους Κάιμαν;
Προφανώς όχι.
Το κάνει για να έχει εμπορική δραστηριότητα σε πολλές άλλες χώρες και θάλασσες, οι οποίες βρίσκονται "στο εξωτερικό" τόσο της Ελλάδας, όσο και των νήσων Κάιμαν, και οι οποίες από γεωγραφική άποψη είναι εξίσου κοντά και εξίσου μακριά τόσο με τη μία όσο και με την άλλη χώρα.
Άρα ο μόνος λόγος που η εταιρία ιδρύει στη μία και όχι στην άλλη είναι η αποφυγή των φόρων.

e-Lawyer είπε...

Κάποιος πρέπει να σου μιλήσει για το τεκμήριο της αθωότητας.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...