Προστασία προσωπικών δεδομένων των παιδιών

Το θέμα αυτό μας είχε απασχολήσει και παλαιότερα όταν είχα υποστηρίξει ότι ειδικά για τα βρέφη, η άσκηση της γονικής μέριμνας δεν υπερκαλύπτει την έλλειψη συγκατάθεσής τους για να τοποθετηθούν φωτογραφίες από τους γονείς τους στα ιστολόγιά τους.

Μάλιστα, η Γαλλική Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων εξέδωσε ειδική οδηγία με την οποία συστήνεται στους γονείς να χρησιμοποιούν passwords όταν αναρτούν φωτογραφίες των ανήλικων παιδιών τους στα ιστολόγιά τους. 

Αυτή τη στιγμή, η κατάσταση αποτυπώνεται σε ένα έγγραφο το οποίο προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ομάδα Εργασίας για την προστασία προσωπικών δεδομένων, ένα πάνελ που αποτελείται από εκπροσώπους όλων των ανεξάρτητων αρχών της ΕΕ και του ΕΟΧ.

Με το Working Paper 1/2008 on the protection of children's personal data protection, η Ομάδα Εργασίας, απευθύνει κατευθυντήριες γραμμές για την χρήση των προσωπικών δεδομένων των παιδιών. 

Εξαιρετικά σημαντική είναι η παρατήρηση ότι πάνω από κάθε "δικαίωμα" των γονιών βρίσκεται το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, το οποίο περιλαμβάνει σαφώς και το δικαίωμά του στην ιδιωτικότητα. Η ενάσκηση αυτού του δικαιώματος δια μέσου της "γονικής μέριμνας" γνωρίζει κάποια ακραία όρια όταν η ιδιωτικότητα βρίσκεται σε σχέση έντασης με το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης του ίδιου του γονέα. Ας δούμε τι λέει το WP 1/2008 για αυτό το θέμα:

Εκπροσώπηση

Η ενάσκηση των περισσότερων δικαιωμάτων των παιδιών γίνεται μέσω των νομίμων εκπροσώπων τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η θέση των εκπροσώπων ενέχει το στοιχείο απόλυτης και απροϋπόθετης υπεροχής έναντι της θέσης του παιδιού - διότι τα βέλτιστα συμφέροντα του παιδιού μερικές φορές περιλαμβάνουν δικαιώματα προστασίας προσωπικών δεδομένων τα οποία μπορεί να υπερέχουν των επιθυμιών των γονέων ή των εκπροσώπων. Η ανάγκη εκπροσώπησης δεν αποκλείει ότι, από κάποια ηλικία και μετά, η γνώμη των παιδιων για τα θέματα που τα αφορούν θα πρέπει να ακούγεται. 

 

Εάν η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων ενός παιδιού επιτραπεί με τη συγκατάθεση, το παιδί μπορεί, κατά τη γνώμη της παρούσας πλειοψηφίας, να ανακαλέσει την συγκατάθεση. Eάν όμως ο εκπρόσωπος επιμένει στην συνέχιση της επεξεργασίας, μάλλον θα πρέπει το υποκείμενο των δεδομένων να παράσχει την ρητή του συγκατάθεση, εφόσον αυτό απαιτείται.

Για παράδειγμα, αν ο εκπρόσωπος έχει δώσει την ρητή συγκατάθεσή του για την χρήση των προσωπικών δεδομένων του παιδιού του (το υποκείμενο των δεδομένων) σε ένα ιατρικό πείραμα, κατά την άποψη της πλειοψηφίας των παρόντων, ο υπεύθυνος επεξεργασίας πρέπει να διαβεβαιώσει ότι είναι έγκυρη  η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων. Θα πρέπει ιδίως να ζητήσει την ρητή συγκατάθεση του ίδιου του υποκειμένου των δεδομένων προκειμένου να συνεχιστεί το πείραμα, καθώς αφορά ευαίσθητα δεδομένα. 

Eπ' αυτού του θέματος θα πρέπει να θυμόμαστε ότι τα δικαιώματα προστασίας προσωπικών δεδομένων είναι του παιδιού και όχι των εκπροσώπων τους, οι οποίοι απλώς τα ασκούν. 

Σε επόμενη σελίδα, το Έγγραφο γίνεται ακόμη πιο κατηγορηματικό:

Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εκπρόσωποι παραβιάζουν την ιδιωτικότητα των παιδιών τους πουλώντας ή δημοσιοποιώντας τα προσωπικά τους δεδομένα, το ζήτημα που προκύπτει είναι πως θα προστατευθεί η ιδιωτικότητα αν τα ίδια τα παιδιά δεν είναι εν γνώσει των παραβιάσεων. Τα παιδιά χρειάζονται έναν νομικό θεματοφύλακα, αλλά σε περιπτώσεις όπως αυτή, αυτός δεν μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματά τους. Αν τα παιδιά είναι αρκετά ώριμα για να διαγνώσουν την παραβίαση της ιδιωτικότητάς τους, θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα ακρόασης ενώπιον των αρμόδιων αρχών, συμπεριλαμβανομενης της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Το Έγγραφο αναφέρεται επίσης σε περιπτώσεις επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων από τα σχολεία. Στο ευαίσθητο θέμα της ανάρτησης φωτογραφιών των παιδιών στις ιστοσελίδες των σχολίων, η Ομάδα Εργασίας αναφέρεται στην υποχρέωση του σχολείου να ζητήσει και να λάβει την συγκατάθεση των παιδιών ή των εκπροσώπων τους πριν αναρτήσει φωτογραφίες τους. Το αν μία φωτογραφία επιτρέπεται ή όχι να αναρτηθεί είναι ένα ζήτημα που θα πρέπει να κρίνεται σε κάθε χωριστή περίπτωση, ανάλογα με το είδος και το σκοπό της δημοσιοποίησης στην ιστοσελίδα. Πάντως οι ομαδικές φωτογραφίες από τις οποίες δεν μπορεί να διαπιστωθεί η ταυτότητα των παιδιών δεν εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες, καθόσον, δεν εμπίπτουν στην έννοια των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 

Συνεπώς επιβεβαιώνονται από το Έγγραφο των εκπροσώπων των ευρωπαϊκών Αρχών Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων όσα είχα υποστηρίξει το Φεβρουάριο του 2006, για τα οποία, πέραν του διαλόγου που ακολούθησε εδώ , είχα υποστεί και τότε πολυήμερες επιθέσεις χλευασμού σε άλλα blogs, όλοι εναντίον ενός. 

Δεν πειράζει.