Τρίτη, Δεκεμβρίου 02, 2008

Τέρμα το απόρρητο για τη συκοφαντική δυσφήμηση στο διαδίκτυο λέει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Με απόφαση που δημοσιεύθηκε σήμερα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Στρασβούργου αποφάνθηκε ότι η Φιλνανδία, μη προβλέποντας διάταξη για την άρση του απορρήτου ενός συκοφαντικού δημοσιεύματος στο διαδίκτυο, παραβίασε το ανθρώπινο δικαίωμα προστασίας του ιδιωτικού βίου ενός παιδιού.


Σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά, κάποιος ανάρτησε στο διαδίκτυο τη φωτογραφία ενός παιδιού, συνοδευόμενη από μία σεξουαλική αγγελία. Το παιδί και οι γονείς του διαμαρτυρήθηκαν και ζήτησαν την άρση του απορρήτου για να διαπιστωθεί ποιος ήταν ο δράστης, επικαλούμενοι τη συκοφαντική δυσφήμηση του παιδιού.

Τα Φινλανδικά δικαστήρια απέρριψαν το αίτημα για άρση του απορρήτου, επειδή σύμφωνα με την νομοθεσία δεν επιτρεπόταν η άρση του απορρήτου ρητώς για το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμησης. 

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επέλεξε να εξετάσει την υπόθεση υπό το γενικότερο πρίσμα του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπου κατοχυρώνεται το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής. Αυτό το δικαίωμα περιλαμβάνει κάθε ατομική πτυχή της προσωπικότητας που αναφέρεται ατομικά σε κάθε άνθρωπο και συχνά αποτελεί βάση για καταδίκη δημοσιευμάτων που προσβάλλουν την προσωπικότητα σε θέματα ιδιωτικής ζωής. Το Ευρωπαϊκή Δικαστήριο λοιπόν θεώρησε ότι  η Φινλανδία, μη προβλέποντας νομοθετικά μια διαδικασία άρσης του απορρήτου για την δίωξη όποιου προσβάλλει την προσωπικότητα του συγκεκριμένου παιδιού - με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται για ένα παιδί- παραβιάζει το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ.


Τα κράτη οφείλουν να προβλέπουν νομοθετικά την άρση του απορρήτου για περιπτώσεις διαδικτυακής προσβολής του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου λέει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εξετάζοντας αναλυτικά τα θέματα της ανωνυμίας και λαμβάνοντας εξαντλητικά υπόψη όλες τις πτυχές και τα επιχειρήματα που ακούστηκαν από όλες τις πλευρές. Το συμπέρασμά του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι:

Although freedom of expression and confidentiality of communications are primary considerations and users of telecommunications and Internet services must have a guarantee that their own privacy and freedom of expression will be respected, such guarantee cannot be absolute and must yield on occasion to other legitimate imperatives, such as the prevention of disorder or crime or the protection of the rights and freedoms of others. Without prejudice to the question whether the conduct of the person who placed the offending advertisement on the Internet can attract the protection of Articles 8 and 10, having regard to its reprehensible nature, it is nonetheless the task of the legislator to provide the framework for reconciling the various claims which compete for protection in this context. Such framework was not however in place at the material time, with the result that Finland's positive obligation with respect to the applicant could not be discharged. This deficiency was later addressed. However, tmechanisms introduced by the Exercise of Freedom of Expression in Mass MediaAct (see paragraph 21 above) came too late for the applicant.


Ένα πρώτο σχόλιο: ούτε στην Ελλάδα επιτρέπει ο νομοθέτης την άρση του απορρήτου για τη συκοφαντική δυσφήμηση. Σήμερα καθίσταται σαφές ότι αυτό μπορεί, υπό συγκεκριμένες περιστάσεις, να προσβάλλει την Ευρωπαϊκή Σϋμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.


Πρόκειται για τεράστια μεταβολή στον τρόπο με τον οποίο οι νομικοί και οι δικαστές αντιμετώπιζαν ως σήμερα την περίφημη συνταγματική προστασία της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο.








19 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αυτό το πηγάδι δεν έχει πάτο.

Αν επικρατήσει αυτή η λογική, θα ξεκινήσει η γενίκευση της. Και μετά, ποιός πιάνει τους διάφορους Χιώτηδες...

e-Lawyer είπε...

Η μόνη εναλλακτική είναι η λειτουργία μιας ισχυρής αυτορρυθμιστικής δομής.

Argos είπε...

Μάλλον η λειτουργία ενός οργανισμού προστασίας από τους Χιώτηδες
Ότι δομή και να σκεφτείς θα πρέπει να λειτουργεί ιεραρχικά και τότε θα έχεις χάσει το παιχνίδι

e-Lawyer είπε...

Όχι μπορεί να μην λειτουργεί ιεραρχικά, μπορεί να λειτουργεί και συλλογικά. Αν δεν είχαν τα press-gr και τα troktika αυτή την επισκεψιμότητα κι αν καταδικαζόταν αυτή η παραδημοσιογραφία συλλογικα, δεν θα χρειαζόταν να λαμβάνει κανείς σοβαρά υπόψη τις λάσπες τους.

Αλλά όταν έρχεστε και μιλάτε για "Χιώτηδες", προσωποποιώντας και υπεργενικεύοντας αυθαίρετα, στιγματίζοντας κάποιον - με συγκεκριμένο ονοματεπώνυμο- για πράξη του που δεν έχει αποφανθεί ακόμη η Δικαιοσύνη, τότε (γιατί όχι;) εύλογη η άρση του απορρήτου όταν θίγονται υπολήψεις με συκοφαντικούς ισχυρισμούς.

Να ένα παράδειγμα για το πόσο εύκολη έχουμε την στοχοποίηση ανθρώπων. Ήταν τόσο αναγκαία η χρήση του συγκεκριμένου επωνύμου για να πείτε τη γνώμη σας; Θεωρώ πως όχι.

Ανώνυμος είπε...

Έλα ρε Βασίλη, νόμιζα ότι βρίσκομαι σε μπλογκ. Στα μπλογκς (παγκοσμίως και παντού) η αναφορά ονομάτων των ανθρώπων που δεν μας αρέσουν ή δεν συμφωνούμε με τις πρακτικές τους είναι κοινός τόπος.

Για την ακρίβεια είναι λόγος ύπαρξης των μπλογκς. Το τι επίπεδο κρατάς σε αυτό είναι άλλη κουβέντα.

Αν θέλεις να κρατάς της συζήτηση εδώ σε επίπεδο εγχειριδίου, τότε συγνώμη ο διάλογος που κάνεις δεν με ενδιαφέρει..

e-Lawyer είπε...

Δεν είναι λόγος ύπαρξης των μπλογκς να αποδίδονται παρανομίες σε ανθρώπους, ενώ δεν έχει αποφανθεί η δικαιοσύνη. Δεν είναι "θεωρητικό" το τεκμήριο της αθωότητας, είναι στοιχειώδης κανόνας συμβίωσης.Όλοι μπορούμε να διαφωνούμε με την εργαλειακή χρήση του νόμου σε βάρος της ελευθερίας της έκφρασης, αλλά αυτό δεν είναι χαρακτηριστικό ενός ανθρώπου, είναι μια πρακτική που άλλος μπορεί να την αποδοκιμάζει κι άλλος όχι.

Έχοντας δει ανθρώπους να υποφέρουν ψυχοσωματικά από ψεύδη που γράφονται εναντίον τους σε blogs - και μάλιστα εντελώς ελαφρά τη καρδία - και δεδομένου ότι η συκοφαντική δυσφήμηση είναι ποινικό αδίκημα σε όλες τις χώρες, πολύ δύσκολα θα την ενέτασσα στο πεδίο της ελευθερίας της έκφρασης που πρέπει να προστατεύεται από το απόρρητο.

Η πρότασή μου είναι γνωστή εδώ και μερικά χρόνια και σχετίζεται με μια συλλογική αυτορρύθμιση χωρίς ιεραρχία. Αν υπήρχαν τα ανακλαστικά να καταδικάζεται συλλογικά κάθε απόπειρα συκοφαντίας - μας δόθηκε αρκετές φορές στο πρόσφατο παρελθόν η δυνατότητα, αλλά δεν ...- τότε θα ήταν ένας χώρος στον οποίο ούτε τα δικαιώματα θα προσβάλλονταν, ούτε ο νομοθέτης και ο δικαστής θα μπορούσαν εύκολα να διαγνώσουν ανάγκη επέμβασης.

kouk είπε...

Το ευρωπαϊκό δικαστήριο κρίνει ότι η άρση του απορρήτου δικαιολογείται υπέρ των εξής: «the prevention of disorder or crime or the protection of the rights and freedoms of others.» (emphasis mine).

Είναι δυνατόν; disorder? Γιατί δεν χαρίζει το δικαστήριο στις διωκτικές αρχές κάθε χώρας και ένα σύστημα CCTV σε κάθε σπίτι.

Εννοείται βέβαια ότι διαφωνώ ότι η συκοφαντική δυσφήμιση δεν εντάσσεται στην ελευθερία της έκφρασης αλλά αυτό είναι μεγάλη συζήτηση.

e-Lawyer είπε...

Το disorder και όλη η φράση που τσιτάρεις είναι απόσπασμα από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Προβλέπει περιορισμό του δικαιώματος για λόγους διαφύλαξης της δημόσιας τάξης - όπως και κάθε εθνική νομοθεσία στην Ευρώπη. Είναι η γνωστή προσπάθεια εξισορρόπησης ιδιωτικού-δημοσίου συμφέροντος, όχι πάντοτε εύκολη, αλλά σίγουρα μία αναγκαιότητα που σχετίζεται από το ίδιο το γεγονός ότι συμβιώνουμε σε κοινωνία.

Ανώνυμος είπε...

"Δεν είναι λόγος ύπαρξης των μπλογκς να αποδίδονται παρανομίες σε ανθρώπους"

Ποιες παρανομίες Βασίλη μου. Ποιές παρανομίες? Αναφέρομαι σε ανθρώπους των οποίων οι πρακτικές δεν μου αρέσουν...

Αθ. Αναγνωστoπουλος είπε...

Έχω αρχίσει να εκνευρίζωμαι πλέον με όλες τις εισαγόμενες σαχλαμάρες στο Ποινικό. Ξέπλυμα, ευρωαπάτη, παράνομα κινούμενα σχέδια, επίσημες εκδοχές της ιστορίας και εγκληματολογικές χαζομάρες.

Και τώρα, άρση απορρήτου για ένα πλημμέλημα της πλάκας.

Παρεμπτιπτόντως, ποιο είναι το δυσφημητικό εν προκειμένω; Ότι ο προσφυγών είναι ενδεχομένως γκέι; Ή ότι κάποιος που μπαίνει στην εφηβεία ψάχνεται σεξουαλικά;

e-Lawyer είπε...

@Νίκος:

Νομίζω ότι η πρακτική στην οποία αναφέρεσαι είναι μια αμφισβητήσιμη καταγγελία για εκβίαση - κάνω λάθος;

@ Αθ. Αν.

Πήραν την φωτογραφία ενός 12χρονου και την έβαλαν στο νετ με σεξουαλική αγγελία από κάτω. Δεν είναι μια απλή περίπτωση συκοφαντικής δυσφήμησης, είναι μια σοβαρή παραβίαση του άρθρου 8. Αν το κράτος δεν προστατεύει την ιδιωτικότητα και τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών, έστω και με την άρση του απορρήτου, δεν θα έχεις αντίρρηση νομίζω ότι παραβιάζει διάταξη.

Άλλωστε και στην Ελλάδα το έχουμε από το 1997 αυτό: στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων δεν αντιτάσσεται κανενός είδους απόρρητο, όταν διενεργεί έλεγχο για περίπτωση παραβίασης προσωπικών δεδομένων (άρθρο 19 παρ. 1 περ. η΄Ν.2472/1997). Η ίδια περίπτωση είναι - εμείς έχουμε την δικλείδα αυτή, εδώ και 11 χρόνια, στην Φινλανδία δεν την είχαν.

υ.γ. η παραβίαση προσωπικών δεδομένων όταν ο άλλος έχει σκοπό να βλάψει το πρόσωπο είναι κακούργημα (άρθρο 22 ν.2472/1997).

Παναγιώτης Μπαζιωτόπουλος είπε...

Ποιός ζήτησε απόρρητο για το διαδίκτυο...;

Ποιος κερατάς ζήτησε απόρρητο για το διαδίκτυο...;

Ποιο σιχαμερό ερπετό ζήτησε απόρρητο για το διαδίκτυο...;

Ποιό ανθρωπόμορφο τέρας μας εμπαίζει με νομικίστικε αηδίες...;

Όποιος εγκληματεί και παραβιάζει νόμους πληρώνει...

Το διαδίκτυο είναι πλατφόρμα επικοινωνίας...

Οι ζουρλοί και οι διεστραμμένοι θα βρουν τον μάστορά τους...

Τα σιχαμερά παιδεραστικά τους ένστικτα θα αποκαλυφθούν και θα υποστούν την κοινωνική χλεύη...

Αθ. Αναγνωστoπουλος είπε...

e-lawyer, συμφωνούμε λοιπόν ότι δεν είναι δυσφήμηση, όπως έκρινε το δικαστήριο. Παραβίαση του 8 ας είναι εκατό χιλιάδες φορές, δυσφήμηση δεν είναι όμως. Το άρ. 22 παρ. 6 αναφέρεται σε σαφώς οικονομικό έγκλημα, δεν βλέπω πώς έχει σχέση εδώ. Με λίγα λόγια, το δικαστήριο καταδίκασε την χώρα επειδή δεν προέβλεπε άρση του απορρήτου για πράξη που κατά τον χρόνο τέλεσής της πιθανόν να μην συνιστούσε έγκλημα. Τόσο όμορφα.

Τα ζητήματα της τριτενέργειας ούτε καν τα θίγω.

Αθ. Αναγνωστoπουλος είπε...

Εκτός αυτού δεν χωρεί νομίζω άρση απορρήτου για παράβαση του ν. 2472/1997.

e-Lawyer είπε...

- ... δεν είναι δυσφήμηση, όπως έκρινε το δικαστήριο. Παραβίαση του 8 ας είναι εκατό χιλιάδες φορές, δυσφήμηση δεν είναι όμως.

> Σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά:On 15 March 1999 an unknown person or persons placed an advertisement on a dating site on the Internet in the name of the applicant,who was 12 years old at the time, without his knowledge. The advertisement mentioned his age and year of birth, gave a detailed description of his physical characteristics, a link to the web page he had at the time which showed his picture, as well as his telephone number, which was accurate save for one digit. In the advertisement, it was claimed that he
was looking for an intimate relationship with a boy of his age or older “to show him the way”.

Δηλαδή κάποιος παρουσίασε ένα συγκεκριμένο παιδί να λέει "θέλω να τα φτιάξω με έναν συνομήλικο μου to show me the way."

Αυτό δεν είναι διάδοση ψευδούς ισχυρισμού ("ψάχνω εραστή", ενώ στην πραγματικότητα δεν ψάχνει) που μπορεί να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του = συκοφαντική δυσφήμηση; Εκτός από την κλοπή της φωτογραφίας (προσωπικό δεδομένο) και την ανάρτηση της, συνοδεύεται από ορισμένους ψευδείς ισχυρισμούς που αποδίδονται στο πρόσωπο αυτό.Εν γνώσει του δράστη. Νομίζω ότι είναι καραμπαμπάμ.


- Το άρ. 22 παρ. 6 αναφέρεται σε σαφώς οικονομικό έγκλημα, δεν βλέπω πώς έχει σχέση εδώ.

> Το 22 παρ. 6 αναγορεύει σε κακούργημα την παραβίαση σε δύο περιπτώσεις: (α) σκοπό να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφειλος ή (β) σκοπό να βλάψει τρίτον. Στην (β) περίπτωση δεν είναι οικονομικό έγκλημα. Και για τις δύο περιπτώσεις προβλέπεται κάθειρξη έως δέκα.


- Με λίγα λόγια, το δικαστήριο καταδίκασε την χώρα επειδή δεν προέβλεπε άρση του απορρήτου για πράξη που κατά τον χρόνο τέλεσής της πιθανόν να μην συνιστούσε έγκλημα. Τόσο όμορφα.

> Δηλ. να μην προβλεπόταν το 1999 η συκοφαντική δυσφήμηση από το δίκαιο της Φινλανδίας; Η απόφαση του ΕΔΔΑ κάνει αναφορά στο θέμα, παραθέτοντας την διάταξη για την συκοφ. δυσφήμηση του φινλανδικού ποινικού κώδικα:

At the material time, Chapter 27, article 3, of the Penal Code
(rikoslaki, strafflagen; Act no. 908/1974) provided:
“A person who in a manner other than that stated above commits an act of calumny
against another by a derogatory statement, threat or by another degrading act, shall be
sentenced for calumny to a fine or to imprisonment for a maximum period of three
months.
If the calumny is committed in public or in print, writing or a graphic representation
disseminated by the guilty party or which the guilty party causes, the person
responsible shall be sentenced to a fine or to imprisonment for a maximum period of
four months.”

Η ποινική μεταχείρισή της είναι πολύ απαλότερη σε σχέση με τα δικά μας, όπου το 3μηνο προβλέπεται ως μίνιμουμ...

e-Lawyer είπε...

Κατά τους διοικητικούς ελέγχους της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, αναφέρει ο 2472/1997, "δεν μπορεί να της αντιταχθεί κανενός είδους απόρρητο". Θα ασχοληθώ με αυτό το θέμα στο post που ετοιμάζω - διότι θα επιλύσει πολλά δήθεν "κενά" που υπάρχουν σήμερα.

Παναγιώτης Μπαζιωτόπουλος είπε...

Παρακαλώ κύριοι,

ως νομικοί ενημερώστε με για την τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα.

Θα ήθελα επίσης να γνωρίζω πως αντιμετωπίζεται η αχρειότης στο διαδίκτυο διότι πήραμε ένα καταπληκτικό μέσο επικοινωνίας και το κάναμε μέσο σιχαμερών επιδιώξεων..

Δεν αναφέρομαι στη πορνεία για τους ενήλικες που θεωρώ επιτρεπτή...

Αναφέρομαι στην παρακίνηση ανηλίκων σε τζόγο, πορνεία και παιδεραστία.

Τα θέματα αυτά καίνε...

Αθ. Αναγνωστoπουλος είπε...

Γιατί είναι δυσφημητικό ότι ένας 12χρονος ψάχνει γκόμενο; Αν έψαχνε γκόμενα θα εξακολουθούσε να είναι; (και θα είχαν κάνει τον κόσμο άνω κάτω οι δικοί του με προσφυγές);

Ας μην εθελοτυφλούμε. Ο μόνος λόγος που θεωρήθηκε συκοφαντία και από τους αμέσως ενδιαφερόμενους και από το δικαστήριο είναι επειδή παρουσίαζε ένα δωδεκάχρονο σαν ομοφυλόφιλο. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι όλα τα ελληνικά δικαστήρια δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να το θεωρήσουν αυτό δυσφημητικό, αλλά δεν περιμένω από εσένα να υιοθετής αυτήν την στάση.

Αναμένω με ενδιαφέρον τα των ερευνών.

e-Lawyer είπε...

Κοίταξε, το θέμα δεν είναι το φύλο που ενδεχομένως να ενδιαφέρει ερωτικά κάποιον.

Προϋποθέσεις για τη συκοφαντική δυσφήμηση είναι:
α) διάδοση εν γνώσει ψευδούς ισχυρισμού
β) οποίος μπορεί να θίξει τιμή και υπόληψη.

Το να πω ότι ψάχνεις για γκόμενα/γκόμενο - ενώ δεν είναι αλήθεια και το ξέρω- από μόνο του ίσως να μη μπορεί να σε θίξει, πράγματι. (Βέβαια, αν είσαι παντρεμένος, μπορεί να σε θίξει).

Το να βγάλω όμως μια φωτογραφία σου στο Διαδίκτυο και από κάτω να γράψω "ψάχνω ερωτικό σύντροφο για να κάνουμε σχέση και to show me the way", παρουσιάζοντάς σε δηλαδή να έχεις βάλει ο ίδιος μια αγγελία και βάζοντάς σου λόγια στο στόμα, είναι άλλο πράγμα.

Δηλαδή δεν ισχυρίζομαι απλώς "ο Χ ψάχνει γκόμενα", τον δείχνω να το λέει ο ίδιος και να χρησιμοποιεί τον συγκεκριμένο τρόπο. Και το λέω στο κοινό του Διαδικτύου. Είναι εντελώς διαφορετικής κατηγορίας οι δύο πράξεις (το να πω ένα ψεματάκι και το να σκηνοθετήσω μια αγγελία με δήθεν λόγια και πρόσωπο κάποιου).

Κι όλα αυτά ανεξάρτητα, πράγματι, από τον σεξουαλικό προσανατολισμό του θύματος - έχεις δίκιο ότι με τις προκαταλήψεις στην Ελλάδα κάποιος θα εστίαζε μόνο σε αυτό. Πάντως η απόφαση του Στρασβούργου δεν εστιάζει καθόλου σε αυτό το ειδικό ζήτημα, ούτε το λαμβάνει υπόψη για την αξιολόγηση της υπόθεσης. Τουλάχιστον δεν το βλέπω σε κάποια πρόταση διατυπωμένο ή τονισμένο.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...