Ιδέες - Προτάσεις για τους Θεσμούς: σημειώσατε Χ

Στο χθεσινό ένθετο του Βήματος με τον παραπάνω τίτλο εκλήθησαν ορισμένοι νομικοί και δύο πολιτικοί επιστήμονες να τοποθετηθούν στο γενικότερο ζήτημα της αναθεώρησης των θεσμών, εκθέτοντας τις ιδέες τους και καταθέτοντας τις προτάσεις τους. Ας δούμε αναλυτικά και με κριτικό μάτι, τι προτείνουν οι σοφοί συμπατριώτες μας.

Στο εισαγωγικό του άρθρο, με τίτλο "Από την κρίση στις θεσμικές αναθεωρήσεις, ο αρχισυντάκτης Ιωάννης Μάνος, μέλος του ΔΣ του ΔΟΛ, ύστερα από μια συνοπτική παρουσίαση των απόψεών του για το ισχύον θεσμικό τοπίο, διατυπώνει δύο προτάσεις. Η πρώτη αφορά την "δημιουργία ενός οργάνου ελέγχου της εφαρμογής των νόμων, κυρίως των διατάξεων εκείνων που δεν εφαρμοζονται. Το όργανο αυτό θα μπορεί να αποτελείται ισομερώς από εκπροσώπους των κομμάτων και αδέκαστες προσωπικότητες της κοινωνίας που θα ορίζονται από το Προεδρείο της Βουλής, θα έχει την απαραίτητη στελεχική και υλικοτεχνική υποδομεί και θα υποβάλλει μέσω τακτικών και δειγματοληπτικών ελέγχων το πόρισμά του ανά εξάμηνο στον Πρόεδρο της Βουλής". 

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η πρόταση του κ. Μάνου για την δημιουργία του θεσμού του Συνηγόρου του Πολίτη, ο οποίος, εκτός του ότι ήδη διορίζεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής και επικουρείται από έξι Βοηθούς Συνηγόρους,  στην Ετήσια Έκθεση που υποβάλλει στην Βουλή, εκθέτει τον έλεγχο εφαρμογής της νομοθεσίας από τον δημόσιο τομέα και προτείνει τις αναγκαίες νομοθετικές μεταβολές που απαιτούνται. Η θεσμός λειτουργεί από το 1998.

Περαιτέρω, ο κ. Μάνος προτείνει την "περαιτέρω διεύρυνση των δυνατοτήτων κάλυψης οργανικών διευθυντικών θέσεων του Δημοσίου και των ΝΠΙΔ, σε ένα προκαθορισμένο ποσοστό, με εξειδικευμένα στελέχη από την αγορά εργασίας, ανεξαρτήτως ιεραρχίας, τα προσόντα των οποίων θα ανταποκρίνονται στο αντικείμενο της θέσης τους. Αυτό μπορεί να υλοποιηθεί με βάση μια διαδικασία τύπου ΑΣΕΠ συνδυασμένη με συνεντεύξεις που μπορεί να πραγματοποιούνται με δημοσιότητα, με την τήρηση πρακτικών και που θα λαμβάνονται από ειδικούς οργανισμούς διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού."

Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι η πρόταση του κ. Μάνου για εκχώρηση των αρμοδιοτήτων του ΑΣΕΠ σε ιδιωτικές επιχειρήσεις Human Resources. Είναι ένας νέος επιχειρηματικός κλάδος, τον οποίο μπορούμε να αξιοποιήσουμε στον τομέα της πρόσληψης προσωπικού. Φυσικά, αν τολμούσε οποιαδήποτε κυβέρνηση να προτείνει κάτι τέτοιο, το λιγότερο που θα γραφόταν, ενδεχομένως και από ΤΟ ΒΗΜΑ, θα ήταν κορώνες για "κατάργηση του ΑΣΕΠ".

Σκορ κ. Ι Μάνου 

Ιδέες-Προτάσεις: 0-0

Στο κείμενό του με τίτλο "Το τέλος της αξιοπιστίας της Πολιτείας", ο συνταγματολόγος και Βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, κ. Γιώργος Παπαδημητρίου, αφού περιγράψει όλη την απογοήτευση από την μη λειτουργία των θεσμών, ιδίως της Δικαιοσύνης, καταλήγει σε ένα εύλογο συμπερασμα, τρεις γραμμές από το τέλος της επιφυλλίδας: "Ήρθε η ώρα να αναλάβουν πρωτοβουλίες και δράση οι πολίτες και οι οργανώσεις τους. Μόνον έτσι θα σταματήσει ο κατήφορος και θα δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα επιτρέψουν την ανασυγκρότηση και την πρόοδο της κοινωνίας μας. Μόνον έτσι θα παύσουν τα κόμματα να συντηρούν ένα πολιτικό σύστημα που έχει προ πολλού ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο."

Δεν ξαφνιάζει καθόλου να πετούν το μπαλάκι οι βουλευτές στους πολίτες: ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών αναγνωρίζεται σήμερα, όχι μόνο από τους προοδευτικούς καθηγητές, όπως ο κ. Παπαδημητρίου, αλλά και από τους ασυγχώρητους κρατιστές: η κυβέρνηση έχει οργανώσει ένα είδος "ομπρέλας" ΜΚΟ, με τίτλο "Έργο Πολιτών". Πιο αυθόρμητα και πιο στοχευμένα, πάνω από 700 ΜΚΟ διεκδίκησαν προ διετίας την εισαγωγή συνταγματικής διάταξης για την αναγνώριση της υποχρέωσης του Κράτους να συνεργάζεται με την κοινωνία των πολιτών. Η καμπάνια ΜΚΟ στο Σύνταγμα, παρά το ναυάγιο της αναθεώρησης και τον θάνατο του Νικήτα Λιοναράκη, συνεχίζει και στοχεύει πια στην σύμπηξη συνεργασιών με τους ίδιους τους φορείς του δημόσιου τομέα, απευθείας. Ιδρύονται μικτές επιτροπές διαβούλευσης, γίνονται συναντήσεις με υπουργούς και ανεξάρτητες αρχές για να μπουν οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών ενεργά στον χώρο της συνδιαχείρισης των δημοσίων πραγμάτων. Από την άλλη πλευρά, ορισμένοι φορείς, οι οποίοι από τη θέση τους οφείλουν να είναι πιο κοντά στον πολίτη, κάνουν την πάπια όταν τους τίθενται γενικότερα ζητήματα από ενεργούς πολίτες. Θα περιμέναμε από τον κ. Παπαδημητρίου όχι μόνο ωραίες ιδέες, αλλά και προτάσεις για την πραγματοποίηση όσων πολύ σωστά έχει διαγνώσει ότι θα αποτελέσουν μια λύση, όπως έκανε ο Γ. Γιανναράκης στην αρχή του Αφιερώματος (παραπέμποντας στην πρωτοβουλία "Δημόσια Δεδομένα, Δικά μας Δεδομένα"). 

Σκορ Γ. Παπαδημητρίου

Ιδέες - Προτάσεις: 1-0

Ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου Γιώργος Σωτηρέλης, στο άρθρο του "Οι θεσμοί της άμεσης δημοκρατίας", είναι από τους πιο συγκεκριμένους του Αφιερώματος. Προτείνει την αναθεώρηση του άρθρου 28, "ώστε για όλες τις μείζονες πολιτικές επιλογές που έχουν σοβαρές συνέπεεις στην άσκηση εθνιής κυριαρχίας να απαιτείται δημοψήφισμα". Στη συνέχεια μετριάζει κάπως την πρότασή του, θέτοντας το αντίβαρο συγκεκριμένου επιτρεπόμενου αριθμού δημοψηφισμάτων ανά κοινοβουλευτική περίοδο.

 Μπορεί κανείς να έχει τεράστιες διαφωνίες και αντιρρήσεις, αλλά είναι ένα άρθρο που και Ιδέες υποστηρίζει, αλλά και Προτάσεις καταθέτει. Ίσως με περισσότερη έμφαση στις Προτάσεις: ιδεολογικά χρειαζόταν κάπως μεγαλύτερη εμβάθυνση, δηλ. περαν της αναφοράς στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. 

Σκορ Γ.Σωτηρέλη

Ιδέες - Προτάσεις: 1-2

Ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος, στο κείμενό του με τίτλο "Αλλαγή του εγκλογικού νόμου ή έλεγχος του πολιτικού χρήματος;" παρουσιάζει στον ελάχιστο χώρο μιας σελίδας εφημερίδας ίσως την πιο εμβριθή ανάλυση που έχω διαβάσει για την αιτιολόγηση του εκλογικού μας συστήματος. Ο Αλιβιζάτος είναι βαθύς γνώστης της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας, γι' αυτό και του ανατέθηκε από ΤΟ ΒΗΜΑ ένα κείμενο για το θέμα της αναθεώρησης του εκλογικού νόμου. Καταλήγει πως μάλλον δεν χρειάζεται αλλαγή του εκλογικού νόμου. Σε αυτό το σημείο όμως, αλλάζει μόνος του το θέμα που πιθανολογώ ότι του ανατέθηκε: "Μήπως αντίθετα είναι πιο σώφρον να επανέλθει κανελις σε ένα πολυσυζητημένο θέμα, που δεν είναι άλλο από τη χρηματοδότηση της πολιτικής και τοβν έλεγψχο των εκλογικών δαπανών κομμάτων και υποψηφίων." Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου του, ο Αλίβιζάτος εντοπίζει σοβαρό μέρος του θεσμικού προβλήματος: "Κορυφαία ανακολουθία είναι η ανάθεση της κύριας ευθύνης σε μια διακομματική επιτροπή υπό την προεδρία πολιτικού προσώπου (ενός αντιπροέδρου της Βουλής), στην οποία δίκην φύλλου συκής μετέχουν και τρεις δικαστές. Η σύνθεση της επιτροπής αυτής μπορεί να αλλάξει από αύριο, με κοινό νόμο." Εκεί σταματάει η οραματική σκέψη του καθηγητή.

Ο καθηγητής υπονοεί μια αναθεωρητική επέμβαση στην οργάνωση της επιτροπής για τον έλεγχο του πολιτικού χρήματος. Ενδεχομένως έχει στο μυαλο του την αντίστοιχη γαλλική ανεξάρτητη αρχή για τον έλεγχο του πολιτικού χρήματος (Commission nationale des comptes de campagne et des financements politiques). Δεν προχωράει όμως και σε συγκεκριμένη πρόταση, για αυτό το θέμα. Ενώ δηλαδή υποστηρίζει ότι ο εκλογικός νόμος είναι καλός, το ζήτημα που τον απασχολεί μένει ανολοκλήρωτο και χωρίς πρόταση. 

Σκορ Ν.Αλιβιζάτου

Ιδέες - Προτάσεις: 2-1

Ο συνταγματολόγος Αντώνης Μανιτάκης, στο κείμενό του "Αντί Συνταγματικού Δικαστηρίου νέος νόμος για το ΑΕΔ", καταθέτοντας μια συγκεκριμένη πρόταση: να αποκτήσει το ΑΕΔ γνωμοδοτική αρμοδιότητα για την επίλυση των ζητημάτων αντισυνταγματικότητας των νόμων. Όπως δηλαδή, περίπου το ΣτΕ εξετάζει τα προεδρικά διατάγματα πριν την έκδοσή τους, έτσι και το ΑΕΔ θα μπορούσε να εξετάζει κι αυτό σε γνωμοδοτικό επίπεδο τη συνταγματικότητα των νόμων.

Δεν είναι και καμια πρωτότυπη ιδέα να αποκτήσει το ΑΕΔ τις αρμοδιότητες του γαλλικού Συνταγματικού Συμβουλίου, ούτε θα λύσει βεβαίως κανένα πρόβλημα επί της ουσίας, αφού μια γνωμοδότηση παραμένει γνωμοδότηση και δεν δεσμεύει κανέναν. Το ρόλο αυτόν δεν χρειάζεται δα να τον ασκήσει το ΑΕΔ, αλλά μπορεί να ανατεθεί στο ήδη υφιστάμενο και καλοστελεχωμένο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Συνολικά, η παρέμβαση Μανιτάκη βρίσκεται στο πλαίσιο της γενικότερης απαξίας του για το θεσμό του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Δηλαδή για έναν θεσμό που χρειαζόμαστε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, αν θέλουμε να μιλάμε για ασφάλεια δικαίου. 

Σκορ Α.Μανιτάκη

Ιδέες-Προτάσεις: 0-0

Ο ομότιμος καθηγητής και αντεπιστέλλων μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Ι.Μανωλεδάκης, στο κείμενό του "Κρίση θεσμών, κρίση της Δικαιοσύνης", εκθέτει το πρόβλημα από τον εναγκαλισμό κυβέρνησης - δικαστικών. Στο κείμενό του χρησιμοποιεί εκτεταμένα όρους όπως "αρετή" και "ηθική". Ζητά από τους ίδιους τους ενάρετους δικαστές να αντισταθούν στις υποδείξεις του βαθέως κράτους και να αποδείξουν οι ίδιοι την ανεξαρτησία τους. 

Μια πάντοτε επίκαιρη προτροπή, η οποία αξίζει να υπενθυμίζεται: η Δικαιοσύνη πρέπει να είναι ανεξάρτητη. Σε μια συζήτηση όμως για την αναθεώρηση των θεσμών, οι ευχές μάλλον δεν αρκούν.

Σκορ Ι.Μανωλεδάκη

Ιδέες-Προτάσεις:1-0

Ο Στέφανος Ματθίας, επίτιμος πρόεδρος του Αρείου Πάγου, με το κείμενό του "Δικαστική ανεξαρτησία και Εκκλησία" παρουσιάζει μια άλλη πτυχή του προβλήματος που έχει θίξει ο Ι.Μανωλεδάκης: τον εναγκαλισμό Εκκλησίας-Δικαιοσύνης. Το κείμενό του αξίζει να διαβαστεί γιατί συμπυκνώνει όλη την προβληματική, αναφέροντας και συγκεκριμένα παραδείγματα: δικαστής που αρνήθηκε να επιδικάσει αποζημίωση σε μια γυναίκα που χώρισε επειδή ήταν μοιχαλίδα και έγραψε στην απόφαση "εγώ διατροφή σε μοιχαλίδα δεν δίνω", δικαστές πιστεύουν ότι η υποβοήθηση εξωσωματικής γονιμοποίησης αντιβαίνει στην "ιερότητα του ανθρώπου" και αποκρούουν τον αντίστοιχο νόμο ως αντισυνταγματικό. Δικαστές που υποστηρίζονται από εκκλησιαστικούς παράγοντες για την υπηρεσιακή τους βελτίωση. Ίδρυση ναού εντός του Αρείου Πάγου!

Η παρέμβαση του Σ.Ματθία είναι και αυτή καίρια, αλλά παραμένει στο διαπιστωτικό χαρακτήρα. Η πρόταση της κατάργησης του άρθρου 3 του Συντάγματος, της καθιέρωσης διακριτών ρόλων κράτους - εκκλησίας και της αναθεώρησης του συνολικού θεσμικού πλαισίου δεν περιλαμβάνεται στο κείμενο του επίτιμου προέδρου του Αρείου Πάγου.

Σκορ Σ.Ματθία

Ιδέες-Προτάσεις: 2-0

Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, καθηγητής Νικηφόρος Διαμαντούρος, στο κείμενό του "Διαφθορά: παλιός γνώριμος, νέες προκλήσεις" προβαίνει σε μια εξαιρετική ανάλυση των αρνητικών επιπτώσεων της διαφθοράς. Εκθέτει τις σχέσεις αιτίου - αιτιατού ανάμεσα σε διαπλοκή και υποβάθμιση με τρόπο που αντιλαμβάνεσαι ότι το φαινόμενο τον έχει απασχολήσει σε βάθος. Αυτό που προτείνει είναι ότι η διαφάνεια πρέπει να γίνει "πρόταγμα μείζονος σημασίας". Έχοντας αναλύσει τις πηγές διαφθοράς, ο Διαμαντούρος κωδικοποιεί τα μέτρα που ευνοούν την διαφάνεια: "η διαφάνεια αποτελεί συνάρτηση δύο παραμέτρων που αφορούν το μακρο- και το μικρο-επίπεδο: αφενός, της ύπαρξης, σε επίπεδο θεσμών, σαφών, εύληπτων και σταθερών νομικών κανόνων που εκφράζουν την κρίσιμη ρυθμιστική λειτουργία του κράτους στον τομέα αυτό και διασφαλίζουν την απρόσκοπτη, ορθολογική και προβλέψιμη λειτουργία των μηχανισμών που έχουν την ευθύνη για την τήρηση της νομιμότητας και του κράτους δικαίου. Και, αφετέρου, της διαμόρφωσης, τόσο σε επίπεδο κοινωνίας όσο και ατόμων, νοοτροπιών συνδεομένων με νέα πρότυπα συμπεριφοράς, ικανά να πριμοδοτούν τη διαφάνεια και ταυτόχρονα να δρουν ως μηχανισμοί επανατροφοδότησης και ενίσχυσης των κανόνων που στηρίζουν το κράτος δικαίου, ενδυναμώνουν τις δυνάμεις της κοινωνίας πολιτών και συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας της δημοκρατίας. Απαραίτητη προϋπόθεση και για τα δύο: ισχυρή πολιτική βούληση για τη διαμόρφωση του αναγκαίου σταθερού θεσμικού πλαισίου, απαλλαγμένη από το δέος του πολιτικού κόστους."

Ο Διαμαντούρος δείχνει τις κατευθύνσεις, αλλά δεν απαντά στο ακανθώδες ερώτημα "πώς θα γίνουν αυτά;". Θεωρώ λοιπόν ότι οι ιδέες του είναι αστραφτερές και ότι έχει συλλάβει απολύτως τους στόχους για την καταπολέμηση της διαφθοράς, παραμένοντας όμως στη σφαίρα της θεωρίας που θυμίζει έντονα πολιτική ομιλία. 

Σκορ Ν.Διαμαντούρου

Ιδέες - Προτάσεις : 3-0 

Ο καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Β. Καμίνης, ασχολείται με το ζήτημα "Νομική ευθύνη, πολιτική ηθική και η γυναίκα του Καίσαρα", αφήνοντας για λίγο στην άκρη το ρόλο του ως Συνήγορος του Πολίτη, ιδιότητα που δεν αναγράφεται ούτε κάτω από το όνομά του στην επιφυλλίδα. 

Ο Καμίνης ασχολείται με τη διάκριση ανάμεσα σε "πολιτική ευθύνη" και "νομική ευθύνη", αγγίζοντας ένα άκρως επίκαιρο θέμα που εγείρει ερωτήματα πολιτικής φιλοσοφίας και συγγενεύει με το συνταγματικό δίκαιο. Αν και σε τέτοιες αναλύσεις συνήθως περιμένει κανείς άκρατη απεραντολογία, ο Καμίνης εισηγείται δύο πολύ συγκεκριμένες προτάσεις: κατάργηση του σταυρού προτίμησης και κατάργηση του ισχύοντος συστήματος πόθεν έσχες, για το οποίο προτείνει "να αντικατασταθεί από έναν ανεξάρτητο (πραγματικά ανεξάρτητο και αποτελεσματικό) μηχανισμό ελέγχου του πολιτικού χρήματος". Όπως και ο Αλιβιζάτος, ο Καμίνης έχει μάλλον κατά νου την γαλλική ανεξάρτητη αρχή για τον έλεγχο του πολιτικού χρήματος [Commission nationale des comptes de campagne et des financements politiques], αλλά δεν την κατονομάζει. Γιατί;

Σκορ Γ.Καμίνη:

Ιδέες-Προτάσεις: 1-2

Ο Δικηγόρος Δρ. Νομικής Θανάσης Γ. Ξηρός είναι ο τυχερός, στον οποίο ανατέθηκε εξ αρχής από ΤΟ ΒΗΜΑ το ζήτημα "Διαφάνεια και πολιτικό χρήμα", με το οποίο ασχολήθηκαν και οι Ν.Αλιβιζάτος και Γ.Καμίνης. 

Πρόκειται για ένα από τα πιο ψύχραιμα και αντικειμενικά κείμενα του αφιερώματος, το οποίο εκθέτει με γνώση το ισχύον και τις προτάσεις που υπάρχουν για το θέμα του πολιτικού χρήματος. Είναι πολύ καλός στην κριτική, αλλά δεν βλέπω κάποια θετική πρόταση, όπως η ίδρυση Επιτροπής όπως η γαλλική.

Σκορ Θ.Ξηρού:

Ιδέες-Προτάσεις: 2-0

Ο καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών Τάσος Γιαννίτσης, ο οποίος υπήρξε και υπουργός επί Σημίτη, αλλά η εφημερίδα δεν το αναγράφει κάτω από το όνομά του, κατέθεσε ένα κείμενο με τίτλο "Ανεξάρτητες αρχές και το ζητούμενο της Δημοκρατίας". Μάλλον δεν τον συναρπάζει ιδιαίτερα το θέμα, γιατί εκθέτει μια mainstream ανάλυση του λόγου ύπαρξης των ανεξάρτητων αρχών και των χιλιοειπωμένων ενστάσεων κλπ. Πιο τεχνοκράτης, ο Γιαννίτσης επιχειρεί να κάνει μερικές προτάσεις, τις οποίες εκθέτει με bullets στο κείμενό του, σχολιάζω ανάμεσα:

* Κατοχύρωση προϋπολογισμών και μορφών αξιοκρατικής στελέχωσης στις αρχές.

=> αυτά τα ελληνικά της κυβέρνησης Σημίτη πάντα με δυσκόλευαν.Τι θα πει "κατοχύρωση προϋπολογισμών" και ποια "μορφή" στελέχωσης μπορεί να είναι πιο αξιοκρατική από την ομοφωνία της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής. Υποθέτω ότι ο καθηγητής κάτι θέλει να πει για τις μη συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές, αλλά μάλλον επιφυλάσσεται να μας το αποκαλύψει.

* Μεγαλύτερη ανεξαρτησία των αρχών που δεν κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα απέναντι στην κεντρική εξουσία.

=> το πρόβλημα των ελληνικών της κυβέρνησης Σημίτη παραμένει, αλλά ο καθηγητής μάλλον επιβεβαιώνει ότι οι παραπάνω εκτιμήσεις μου για επιφυλάξεις αναφέρονται στις μη συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές.

* Αυστηρότερη δημόσια λογοδοσία των αρχών και ετήσια ευρύτερη συζήτηση των αποφάσεων και της λειτουργίας τους, στη Βουλή. Αυτό όμως δεν καλύπτει το πραγματικό κενό. Η συζήτηση στη Βουλή, που σήμερα δεν γίνεται καν αποτελεί συχνά μια φορμαλιστική και ανούσια διαδικασία.

=> Αυτά λύθηκαν σε σημαντικό βαθμό με την πρόσφατη αναθεώρηση του Κανονισμού της Βουλής.

* Υποχρέωση της Διοίκησης να δίνει εξηγήσεις για την άρνηση ή την υπερβολική καθυστέρηση συμμόρφωσης και αυξημένη ευθύνη του Δημοσίου σε περίπτωση δικαίωσης των ενδιαφερομένων.

=> Αυτά να τα πείτε στον κύριο Καμίνη.

* Αποτελεσματική εφαρμογή των κυρώσεων που επιβάλλουν οι αρχές, με δικαίωμα βεβαίως μιας εξίσου ανεξάρτητης δευτεροβάθμιας εξέτασης, το αποτέλεσμα της οποίας δεν θα ακυρώνεται από την κεντρική εξουσία για λόγους πολιτικής συναλλαγής.

=> Οι κυρωτικές αποφάσεις των συνταγματικά κατοχυρωμένων ανεξάρτητων αρχών προσβάλλονται στο Συμβούλιο της Επικρατείας (Ν.3051/2002)και των άλλων στο Διοικητικό Εφετείο. Άλλη πρόταση;

* Περιορισμένο αριθμό ανεξάρτητων αρχών, αλλά με μεγαλύτερη δύναμη και αυστηρότερο επαγγελματισμό.

=> Δεν παίρνει θέση όμως: να περιοριστούν οι υφιστάμενες αρχές ή όχι;

Θα είμαι αυστηρός, αλλά νομίζω ότι το κείμενο του Τ.Γιαννίτση δεν εισφέρει κάτι στον σχετικό διάλογο. Ενώ το θέμα είναι ακανθώδες, επίκαιρο και ο σχετικός διάλογος βρίσκεται σε εξέλιξη σε διεθνές επίπεδο. Κρίμα: ο καθηγητής είναι ο πιο αδύναμος κρίκος του αφιερώματος.

Σκορ Τ.Γιαννίτση

Ιδέες-Προτάσεις: 0-0

Ο καθηγητής φιλοσοφίας και μεθοδολογίας του δικαίου στην Νομική Αθήνας, Παύλος Σούρλας, ανέλαβε να αναπτύξει το θέμα "ΜΜΕ και κοινωνία των πολιτών - Ο ρόλος ενός πραγματικά ανεξάρτητου Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης". Ο καθηγητής στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ήταν πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, αλλά άγνωστο για ποιο λόγο, η ιδιότητά του αυτή δεν αναφέρεται από την εφημερίδα, μολονότι σχετίζεται με το θέμα του κειμένου. 

Ο Σούρλας κάνει μια χιλιοειπωμένη ανάλυση της "κοινωνικόπολιτικής λειτουργίας των ΜΜΕ", χωρίς να συνδέει κατά τη γνώμη μου καθόλου το θέμα του με το ρόλο της "κοινωνίας των πολιτών". Αναφέρεται σε ένα "πιο ανεξάρτητο" ΕΣΡ, χωρίς να μας λέει ποιο είναι το πρόβλημα με το υφιστάμενο ΕΣΡ. Οι προτάσεις που διατυπώνει: "ειδική παιδεία του τηλεθεατή, ίσως με εισαγωγή μαθημάτων τηλεθέασης στα σχολεία. Και βέβαια είναι απαραίτητο να ενισχύσουμε θεσμικά την κοινωνία των πολιτών." Μάλλον προτάσεις τύπου έκθεσης σε γενικές εξετάσεις, όπου η λύση σύμφωνα με όλους τους εκθεσάδες ήταν πάντα η "ανθρωπιστική παιδεία" και ο "ενεργός πολίτης". Ο Σούρλας επιμένει όμως: "η κοινωνία των πολιτών είναι η μόνη που μπορεί να αναλάβει τον έλεγχο της λειτουργίας των ηλεκτρονικών ΜΜΕ". Πώς όμως; Θεωρεί ότι "γίνεται ήδη ως έναν βαθμό", μέσω του ΕΣΡ! Παγκοσμίως πρωτότυπη άποψή ταύτισης ανεξάρτητης αρχής που διορίζεται από Διάσκεψη Προέδρων της Βουλής με την "κοινωνία των πολιτών", δηλαδή τις ΜΚΟ!  Το πρόβλημα, κατά τον Σούρλα, είναι ότι "ίσως να πρέπει να αλλάξει κάπως ο τρόπος επιλογής των μελών της με μεγαλύτερη συναίνεση  των πολιτικών κομμάτων"! Δηλαδή ακόμα μεγαλύτεροι συμβιβασμοί στην επιλογή μελών του ΕΣΡ κι αυτό το θεωρεί πρόταση που ενισχύει τον έλεγχο των ΜΜΕ από την κοινωνία των πολιτών. Λυπάμαι, αλλά ο καθηγητής έχει εσφαλμένη αντίληψη των όρων που χρησιμοποιεί.

Σκορ Π. Σούρλα

Ιδέες-Προτάσεις: 0-1 (κι αυτό μόνο για το φοβερό πυροτέχνημα του "μαθήματος τηλεθέασης" που μου θυμίζει το "Κουρδιστό πορτοκάλι" με τα τσιμπιδάκια στα μάτια)

Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Καλλιόπη Σπανού είναι η δεύτερη συμμετέχουσα στο Αφιέρωμα που δεν είναι νομικός - ο άλλος είναι ο Ν.Διαμαντούρος. Το θέμα της είναι "Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση - ευκαιρία ανασχεδιασμού της Διοίκησης" και η ανάπτυξή της δείχνει μια θεωρητικό που έχει εμβαθύνει σε πρακτικά ζητήματα και χειρίζεται τις έννοιες με ειλικρινή, άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο. Πράγματι, όροι όπως "ηλεκτρονική διακυβέρνηση" έχουν θεοποιηθεί και ενώ θα έπρεπε οι σχετικές λειτουργίες να δίνουν αφορμή για έναν επανασχεδιασμό της Δημόσιας Διοίκησης, παραμένουν απλώς το ηλεκτρονικό επίχρισμα της πατροπαράδοτης γραφειοκρατίας. Ωστόσο, η Καλλιόπη Σπανού, εκτός από καθηγήτρια είναι και η Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη στον κύκλο "Σχέσεων κράτους - πολίτη". Άγνωστο για ποιο λόγο, αυτή η ιδιότητα δεν έχει αναγραφεί κάτω από το όνομά της. Ίσως γιατί και η ιστοσελίδα του Συνηγόρου του Πολίτη παραμένει ένα χώρος αποκλειστικά ενημερωτικής λειτουργίας, χωρίς υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αφού δεν υπάρχει δυνατότητα ούτε καν αποστολής αναφοράς με e-mail, αλλά μόνο με παραδοσιακό ταχυδρομείο ή fax. H  Καλλιόπη Σπανού εντοπίζει την ψιλο-απάτη από την χρήση των όρων χωρίς περιεχόμενο. Επισημαίνει ότι η τεχνολογία θα έπρεπε να αποτελέσει αφορμή για να ξεπεραστούν ορισμένα προβλήματα. Αναφέρει μάλιστα ότι "χρήσιμη θα ήταν η διαρκής αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του με γνώμονα τις πολιτικού επιπέδου αξίες που πρέπει να υπηρετεί, όπως διαφάνεια, σταθερότητα, προστασία δεδομένων, συμμετοχή των ενδιαφερομένων κ.λπ. από μια αρχή παρακολούθησης και αξιολόγησης της σχετικής διαδικασίας." 

Χρειάζεται όμως και  άλλη ανεξάρτητη αρχή, για την παρακολούθηση της εφαρμογής της χρηστής ηλεκτρονικής διακυβέρνησης; Αναρωτιέται κανείς για ποιο λόγο δεν αναλαμβάνει λοιπόν αυτό το ρόλο η ίδια η Καλλιόπη Σπανού, ως Βοηθός Συνήγορος του Κύκλου Σχέσεων κράτους - πολίτη. 

Σκορ Καλλιόπης Σπανού

Ιδέες - Προτάσεις: 1-1

Συνολικά θα έλεγα ότι οι Ιδέες ήταν μάλλον  περισσότερες από τις Προτάσεις, αλλά και ότι οι συγγραφείς των κειμένων είναι άνθρωποι οι οποίοι βρέθηκαν ή και βρίσκονται στις κατάλληλες θέσεις για την καταπολέμηση των δεινών που εντοπίζουν και τη συμβολή στην υλοποίηση όσων προτείνουν. Άρα, θα περίμενε κανείς από αυτούς περισσότερο κείμενα λογοδοσίας και λιγότερο "διαπιστώσεις".