Από τα πρακτικά της Επιτροπής της 15.10.2008
"ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ (Ειδικός Αγορητής του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.): Κύριε Πρόεδρε, πρέπει να ακούσουμε και τους φορείς αύριο, οπότε θα διαμορφώσουμε μία πληρέστερη άποψη.
Κατ’ αρχήν, ας δούμε τη φιλοσοφία του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, δηλαδή, για ποιο λόγο αποφάσισε ο κ. Υπουργός να φέρει αυτό το νομοσχέδιο; Για έναν και μόνο λόγο: επειδή ήθελε να εισαγάγει ως θεσμό στη χώρα το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης. Δεν υπήρχε περίπτωση να έρθει νομοσχέδιο, εάν δεν υπήρχε το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης. Ας ασχοληθούμε, λοιπόν, με αυτό και ας δούμε τις διαστάσεις αυτού του θέματος.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ένα θέμα που σύμφωνα με την άποψη του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς και σύμφωνα με αυτά τα οποία διατυπώνονται στο νομοσχέδιο, εμφανίζεται σαφέστατα διαχωριστική γραμμή μεταξύ συντήρησης και προόδου, μεταξύ δεξιάς και αριστεράς.
Είναι σαφέστατο το περιεχόμενο, είναι σαφέστατη η αντίληψη. Πρώτα από όλα κύριε Υπουργέ, πρωτοτυπήσατε εις διπλούν και μάλιστα, δυσάρεστα για το νομικό πολιτισμό μας. Όταν πρωτοτυπείτε εσείς, παλιός κοινοβουλευτικός, που ζήσατε και έχετε άποψη για το νομικό μας πολιτισμό, τότε είναι διπλά δυσάρεστο το γεγονός.
Δύο πράγματα έχουμε να επαιρόμαστε σαν χώρα όσον αφορά το θέμα του οικογενειακού δικαίου. Ο πρώτος λόγος είναι ότι ουδέποτε εφαρμόσθηκε, επιχειρήθηκε τροποποίηση του οικογενειακού δικαίου δίχως την ευρύτατη κοινωνική διαβούλευση. Να σας θυμίσω κάτι που το ζήσατε και εσείς στο Κοινοβούλιο, το έζησα και εγώ ως μαχόμενος δικηγόρος το 1982, όταν εισήχθησαν εκείνες οι ανατρεπτικές ρυθμίσεις της περιόδου εκείνης. Να θυμίσω το πολιτικό γάμο, την κατάργηση της προίκας, το επώνυμο της συζύγου, τις σχέσεις μεταξύ συζύγων, την κατάργηση του πατριαρχικού προτύπου, όπως περιέχονταν στο οικογενειακό δίκαιο.
Κύριε Υπουργέ, τότε η κοινωνική διαβούλευση είχε οδηγήσει την ελληνική κοινωνία, αν όχι να αποδεχθεί κατ’ αρχήν, τουλάχιστον να ανεχθεί εκείνες τις ρυθμίσεις. Έχουμε φθάσει 25 χρόνια μετά και λέμε ότι εκείνες οι ρυθμίσεις είναι ξεπερασμένες. Κάνετε, λοιπόν, την πρώτη ανατροπή, καταργείται εντελώς την κοινωνική διαβούλευση.
Να σας πω το εξής απλό, για να γίνω κατανοητός. Μέχρι την προηγούμενη Τετάρτη – Πέμπτη οι επιστημονικοί μας συνεργάτες προσπαθούσαν με αγωνία να εξασφαλίσουν από το Υπουργείο σας το νομοσχέδιο αυτό. Οι απαντήσεις ήταν «δεν το έχουμε», «θα δούμε αν θα σας το δώσουμε». Ερχόμαστε μια εβδομάδα μετά σήμερα να συζητήσουμε ένα τόσο κορυφαίο ζήτημα, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή κοινωνική διαβούλευση. Δικαίως όλες οι Οργανώσεις σας έλεγαν να αποσύρετε το νομοσχέδιο και να το φέρετε σε κοινωνική διαβούλευση, ώστε να το εμπλουτίσουμε, να δούμε όλες τις παραμέτρους.
Η δεύτερη ανατροπή, κύριε Υπουργέ, είναι θα είναι η μοναδική τροποποίηση οικογενειακού δικαίου για την οποία δεν θα επαιρόμαστε για το ρηξικέλευθο και ανατρεπτικό περιεχόμενό της. Μέχρι τώρα επαιρόμαστε για εκείνες τις τροποποιήσεις, σήμερα όχι. Μιλάμε για την τροπολογία – παρέμβαση στο μοναδικό κεφάλαιο του αστικού κώδικα που άπτεται προσωπικών σχέσεων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και όμως, στην κυριολεξία αδιαφορείτε και δεν προχωρήσατε στην κοινωνική διαβούλευση.
Τι ακριβώς επιχειρείτε, κύριε Υπουργέ; Αξίζει να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης επιχειρεί τη μεταρρύθμιση, χωρίς να έχει συσταθεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή και παράλληλα χωρίς να έχει ζητηθεί η συμβουλή νομικών, δικαστών και γυναικείων οργανώσεων. Το θέμα δεν είναι πολιτικό και θα έπρεπε να επιδιώκεται η ευρεία συναίνεση. Το ισχύον κεφάλαιο του οικογενειακού δικαίου έχει ζωή 25 ετών. Έχουμε όλοι εμπειρίες και άποψη για το τι δεν έχει πάει καλά και το τι πρέπει να συμπληρωθεί. Υπάρχουν διατάξεις που πρέπει να αναθεωρηθούν, να επικαιροποιηθούν, όπως π.χ. σχέσεις γονέων και τέκνων, μεταξύ γονέων, διαζυγίου, διατροφής και συνεισφοράς.
Όμως, εσείς επιχειρείτε την εισαγωγή από το παράθυρο ενός νέου σοβαρού θεσμού, αυτού της ελεύθερης συμβίωσης και μόνο. Όλες οι άλλες διατάξεις παρεισέφρησαν έτσι απλώς, για να επικαλύψουν το βασικό. Σε κάθε περίπτωση δεν δικαιολογείται η υιοθέτηση ενός ενιαίου νόμου για το Σύμφωνο Συμβίωσης και αλλαγής στον οικογενειακό κώδικα.
Στη Γαλλία, κύριε Υπουργέ, οι συζητήσεις για την υιοθέτηση παρομοίου Συμφώνου το 1999 κράτησαν 120 ώρες, με συνεισφορά εμπειρογνωμόνων, επιστημόνων, ενώ η κοινωνία το καλωσόρισε και ονομάσθηκε Κοινωνικό Σύμφωνο Αλληλεγγύης και όχι ελεύθερης συμβίωσης, η οποία παραπέμπει σε κοινόβιο, και ουσιαστικά οι δύο όροι ακυρώνονται.
Όμως, το συγκεκριμένο κείμενο, κύριε Υπουργέ, είναι μνημείο συντηρητικότητας και οπισθοδρόμησης. Η αποστολή του νομοθέτη δεν είναι απλώς να καταγράφει και να επιβεβαιώνει την κοινωνική πραγματικότητα. Πρέπει ο νομοθέτης να προβλέπει και να διαμορφώνει νέες τάσεις και νέες απόψεις στην κοινωνία. Εάν δεν το πράττει αυτό είναι οπισθοδρομικός και φρενάρει την κοινωνική δυναμική. Όχι, λοιπόν, απλώς καταγραφή της κοινωνικής πραγματικότητας. Ο νομοθέτης πρέπει να συμβάλλει στην ωρίμανση της κοινωνίας. Χρειάζεται αποτύπωση του πνεύματος των διεθνών εξελίξεων.
Το συγκεκριμένο Σύμφωνο δημιουργεί διαβαθμίσεις συμβίωσης με ύψιστη το θρησκευτικό γάμο. Αδιαφορεί, αλλά και διαβαθμίζει ανεπίτρεπτα παγιωμένες πλέον κοινωνικές παραδοχές και παραμορφώσεις. Και αυτό σε πλήρη αντίθεση και ανακολουθία με τις αναφορές της αιτιολογικής έκθεσης. Το Σύμφωνο Συμβίωσης αποτελεί μια σύμβαση που επιτρέπει την τυποποίηση των συντροφικών σχέσεων, σύμφωνα με την Αρχή ότι η Πολιτεία οφείλει να εξασφαλίζει στα μέλη της κοινωνίας την απόλαυση των δικαιωμάτων τους με ιδιαίτερη έμφαση στην ισότητα και την αλληλεγγύη, χωρίς κοινωνικές, οικονομικές διακρίσεις, φυλής ή φύλου.
Στην Αιτιολογική Έκθεση παρουσιάζεται το Σύμφωνο Συμβίωσης σαν ένα πρώτο στάδιο του γάμου. Εξυμνείται η αξία του θρησκευτικού γάμου, ότι δηλαδή παραμένει μεγάλη και ασύγκριτη μαζί με τον πολιτικό γάμο και ότι αποτελούν την καλύτερη επιλογή για τα ζευγάρια που θέλουν να δημιουργήσουν οικογένεια. Η Κυβέρνηση αποφάσισε σύμφωνα με τη συγκεκριμένη διάταξη να νουθετήσει τους πολίτες. Βεβαίως, ένας blogger για την συγκεκριμένη αναφορά της νουθεσίας γράφει «ο κ. Υπουργός δέχεται τα ζευγάρια για συμβουλές 13.00΄ - 14.00΄ κάθε μέρα». Που είναι ο λαϊκός χαρακτήρας του κράτους όταν εισάγεται σε αιτιολογική έκθεση νομοσχεδίου η φράση «η αξία του θρησκευτικού γάμου είναι και παραμένει μεγάλη και ασύγκριτη»;
Έχουμε στο συγκεκριμένο κείμενο ανεπίτρεπτες διαφοροποιήσεις που θα τις αναφέρουμε στη συζήτηση κατ’ άρθρον. Όμως, εδώ έχουμε μια μεγάλη παράλειψη κύριοι συνάδελφοι. Οι εξαιρέσεις που εισάγει για τα ομόφυλα ζευγάρια δημιουργούν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, καθώς δεν υπάρχει νομικό έρεισμα, το οποίο να αποκλείει συντρόφους ίδιου φύλου, από τη σύναψη Συμφώνου Συμβίωσης. Ίσως γι’ αυτό το λόγο δεν προσπαθεί η Κυβέρνηση να αιτιολογήσει τον αποκλεισμό των ομόφυλων από το Σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης.
Κύριε Υπουργέ, γνωρίζετε πολύ καλά τη φιλολογία που έχει αναπτυχθεί σχετικά με τη συμβίωση των ομόφυλων ζευγαριών. Έχετε την εντύπωση ότι όλη αυτή η Αιτιολογική Έκθεση δεν ταιριάζει στα ομόφυλα ζευγάρια; Δηλαδή, θεωρήσατε ότι δεν χρειάζεται μέσα στην Αιτιολογική Έκθεση να κάνετε ούτε την παραμικρή αναφορά στο θέμα των ομόφυλων ζευγαριών, έστω και προς την κατεύθυνση της απόρριψης της συγκεκριμένης ρύθμισης;
Σας καλώ μέσα στην Επιτροπή να αναφέρετε ένα κράτος στην Υφήλιο, όπου να υπάρχει Σύμφωνο Συμβίωσης και στο οποίο να μην προβλέπεται η συμβίωση των ομόφυλων ζευγαριών. Αυτό δεν συμβαίνει, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για τον απλούστατο λόγο. Τα σύμφωνα ελεύθερης συμβίωσης δημιουργούνται ακριβώς για να καλύψουν αυτές τις σχέσεις. Και αυτό γιατί τα ετερόφυλα έχουν δύο επιλογές, τον θρησκευτικό και τον πολιτικό γάμο. Στην Ευρώπη των 15 μόνο η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ιρλανδία δεν προβλέπουν ρύθμιση των σχέσεων των ομόφυλων ζευγαριών. Η Ιταλία και η Ιρλανδία δεν έχουν Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης. Να σημειωθεί ότι, οι εθνικές νομοθεσίες των υπόλοιπων κρατών, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα νόμου από το γάμο και τη δυνατότητα υιοθεσίας μέχρι την απλή συμβίωση.
Επιπλέον, τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο της Ευρώπης πιέζουν προς την ρύθμιση των εν λόγω συντροφικών σχέσεων σε κείμενα που έχουν υιοθετήσει. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου απαγορεύει τις διακρίσεις με βάση τον γενετήσιο προσανατολισμό.
Κύριε Πρόεδρε, το άρθρο 4 του Συντάγματος προβλέπει ότι όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Όπως τόνισε και με ανακοίνωσή της η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ο αποκλεισμός από το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών αποτελεί δυσμενή διάκριση σε βάρος τους. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός έχει πλέον διεθνώς ρητά περιληφθεί στις απαγορευμένες διακρίσεις από την ισότητα. Η ελληνική νομοθεσία επίσης τον έχει περιλάβει σε διάφορα νομοθετήματα π.χ. ν. 1414/84, ν.2914/01, ν.3354/05. Σύμφωνα με την Έκθεση του Δικτύου Fralex του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, στις αρχές του 2008, αναφέρει «τα δικαιώματα και προνόμια των παντρεμένων ζευγαριών θα πρέπει να επεκταθούν και στα ομόφυλα ζευγάρια, κάτι που αφορά εξίσου και δικαιώματα και προνόμια των συζύγων, που σχετίζονται με την ελεύθερη διακίνηση και την οικογενειακή επανένωση».
Το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης έχει λόγο ύπαρξης, κυρίως στη ρύθμιση συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών. Τα ετερόφυλα ζευγάρια έχουν ήδη δύο επιλογές. Ο κ. Υπουργός είχε δεσμευτεί πριν το καλοκαίρι ότι θα συσταθεί Εξεταστική Επιτροπή για τη διερεύνηση του Συμφώνου Ελεύθερης Συμβίωσης, ώστε να περιλαμβάνει και τα ομόφυλα ζευγάρια. Συστάθηκε; Πού είναι το πόρισμα; Μάλιστα σε επιστολή του προς την Επιτροπή Δικαιωμάτων, στις 28.3.2008, είχε δηλώσει ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση του Υπουργείου να συμπεριφερθεί με βάση κοινωνικούς αποκλεισμούς και διακρίσεις προς οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς πιστοί στις απόψεις μας και στις θέσεις που έχουμε διατυπώσει, καταθέσαμε μια συγκεκριμένη τροπολογία στο νομοσχέδιο αυτό. Στο άρθρο του Συμφώνου Ελεύθερης Συμβίωσης περιλαμβάνεται πλέον συμβίωση και των ομόφυλων ζευγαριών. Κύριε Υπουργέ, ισχύει και στη συγκεκριμένη διάταξη η γενική απειλή του κ. Πρωθυπουργού και η καταψήφιση άρθρου ή νομοσχεδίου στη συγκεκριμένη περίπτωση αποτελεί μομφή προς την Κυβέρνηση; Είναι θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αφήστε την κοινοβουλευτική ομάδα ελεύθερα να τοποθετηθεί επ’ αυτού.
Όσον αφορά στη συγκεκριμένη τροπολογία, ας μεταφερθεί αυθεντικά στο Κοινοβούλιο η κοινωνική πραγματικότητα. Είμαι βέβαιος ότι όλοι οι συνάδελφοι, Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, έχουν γνώση των συγκεκριμένων σχέσεων.
Κύριε Υπουργέ, δυστυχώς, νομοθετήσατε στο συγκεκριμένο νομοθέτημα ως δέσμιος του πολιτικού κόστους, που εκπορεύονται από τους πλέον συντηρητικούς και οπισθοδρομικούς κύκλους της παράταξής σας και της ελληνικής κοινωνίας. Υποτάσσεστε σε κραυγές. Όμως σύντομα θα κληθείτε να εισπράξετε τα επίχειρα της συγκεκριμένης επιλογής σας. Το ερώτημα είναι ένα και μοναδικό. Εμείς δε θέλουμε να θεσπίσουμε το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης για ομόφυλους, αλλά είναι βέβαιο ότι θα καταδικαστούμε, αυτό θα πρέπει να πείτε στην κοινωνία. Είναι βέβαια ότι θα καταδικαστούμε τόσο από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου όσο και από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για την επιλογή μας αυτή. Στην πρώτη περίπτωση θα πρέπει να πληρώσουμε αποζημιώσεις στους προσφεύγοντες. Ενώ στη δεύτερη περίπτωση το πρόστιμο που θα επιβάλει, ενδεχομένως, η Ε.Ε. θα σημαίνει μείωση των κοινοτικών κονδυλίων.
Θα ήθελα να σας αναφέρω, απλώς, την άκρως αποκαλυπτική απάντηση του κ. Μπαρό σε σχετική ερώτηση του κ. Δημήτρη Παπαδημούλη, η οποία πρόσφατα δημοσιοποιήθηκε. Σας έχω υποβάλει και σχετική ερώτηση. Σας κάλεσε να απαντήσετε, τι θα κάνετε, όταν ομόφυλα ζευγάρια από άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου είναι θεσμοθετημένο το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης έλθουν και εγκατασταθούν στην Ελλάδα και χρειαστεί να απολαύσουν των δικαιωμάτων τους. Κύριε Υπουργέ, είναι βέβαιο ότι θα έχουμε σοβαρά προβλήματα, ίσως και με το Συμβούλιο της Επικρατείας. Να είστε βέβαιοι ότι, αφού πλέον δεν είναι δυνατόν να λυθεί νομοθετικά εντός της χώρας, πολλά ζευγάρια Ελλήνων ομοφύλων θα αναγκαστούν να συνάψουν το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όποτε πλέον θα βρεθείτε σε πάρα πολύ δύσκολη θέση, όταν πλέον θα κληθούμε να δώσουμε λόγο στην Ε.Ε. για αυτή μας την επιλογή."
Ευχαριστώ θερμά τον κ. Τσούκαλη που διαβάζει e-lawyer και μεταφέρει τις θέσεις μου στην Βουλή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου